Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoriamitu
21
równieżodrzucadosłownąinterpretacjęmitów,jednaktraktujejejakoopi-
sypostaciiwydarzeńhistorycznych,akoniecznośćinterpretacjiwynikaze
zniekształcaniamitów–wyolbrzymiania,podkreślania,konkretnychpo-
staciczyichosiągnięć.Mityjakoflzniekształconahistoria”zawierająpewne
prawdy,któretrzebaodpowiednioflwypreparować”
.
Wedługeksplanacyjnychteoriimitujestonwyjaśnieniem,opisemme-
taforycznymprzeszłości,językiemmetaforyużywanymprzezprymityw-
negoczłowiekawceluzrozumieniaizapanowania11.AndrewLang12ana-
lizujemity,którychzadaniemwprzeszłościbyłowytłumaczenieprzyczyn
określonychzjawisk,jakiepierwotnespołeczeństwaniebyływstaniezrozu-
miećzapomocąintelektu.Postępicywilizacja,jakrównieżreligiapozwoli-
łyzaspokoićpotrzebęmoralnąizrozumiećrzeczywistośćbezkonieczności
odwoływaniasiędomitów.
WedługKarenArmstrong13mitywynikajązludzkiejpotrzebyposzu-
kiwaniaznaczenia:flodsamegopoczątkuwymyślaliśmyhistorie,którepo-
zwalałynamumieścićnaszeżyciewszerszymkontekście,któreujawniały
ukrytywzóridawałypoczucie,żenaprzekórwrażeniuprzygnębiającego
chaosu,życiemasens”
.Ludzieużywająwyobraźniifunkcjatapozwalatwo-
rzyćreligięimitologię.Taostatniajestczęstouosabianaztym,conieracjo-
nalneinierzeczywiste.Aleumiejętnośćflwyobrażenia”jestsiłąnapędową
rozwojuludzkości,nauki,postępu,technologii.Naukaimitniesąpojęcia-
miprzeciwstawnymi,aleuzupełniającymisięnawzajem.
ErnstCassier14używałdefinicjimitujakowynikunieuświadomionejak-
tywnościorazjednocześniewytworunieograniczonejwyobraźni.Jednak
wodniesieniudonowychmitówpolitycznychXXwiekutwierdził,żesą
wytworemnowychtechnologii.Stądteżmogąbyćużywanejakobrońpro-
dukowanawcelachstrategicznych,jakkażdyinnyprodukt,brońmentalna
(psychiczna).SprzeciwiłasiętemutwierdzeniuChiaraBottici15,wskazując,
żemitówniemożnatworzyć,kształcićczyprzekształcaćwsposóbdowol-
ny.StądmiędzyinnymijejkrytykakoncepcjimituCassierawskazująca,że
postęptechnologicznypozwolinadowolnezarządzaniespołeczeństwami.
OdmiennądefinicjęzaproponowałIvanStrensky16,którynazwałmit
fliluzją”
,flczymkolwiek”
,prawdąbądźkłamstwem,corodzitrudnościzde-
11
E.B.Tylor,PrimitiveCulture:ResearchesIntotheDevelopmentofMythology,Religion,
Art,andCustom,London1871,s.367-368.
12
A.Lang,Myth,RitualandReligion,NewYork,Bombay1901,s.29-47.
13
K.Armstrong,AShortHistoryofMyth,Edinburgh,London,NewYork,Melbourne2006,
s.2-3.
14
E.Cassirer,TeMythofState,NewHaven1946,s.282.
15
C.Bottici,APhilosophyofPoliticalMyth,Cambridge,NewYork2007,s.154.
16
I.Strensky,FourTeoriesofMythinTwentieth-CenturyHistory:Cassirer,Eliade,Lévi-
StraussandMalinowski,Basingstoke,Hampshire1987,s.2.
