Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI.Teoretycznepodstawymitu
dotyczypochodzenia,czylidlaczegoijakpowstajemit.Kolejnejestpytanie
ofunkcje,jakiemitypełnią.Badaczeposzukująrównieżodpowiedzinapy-
tanie,dlaczegoiwjakisposóbmittrwa.Pytaniaoprzedmiotodnosząsię
dodesygnatumitu,którymożebyćdosłownylubsymboliczny7.
PercyS.Cohen8dzieliteoriemitunaniesocjologiczneisocjologicz-
ne.Dopierwszejkategoriizaliczaonteorieeksplanacyjne,wktórychmit
jestwyjaśnieniem,pojawiającymsięnaokreślonymetapierozwojuspołe-
czeństwaikultury.Teorieteodnosząsięgłówniedonurtuintelektualizmu
XIXwieku,wktórymdominowałopodejścieantropologiczneprezentują-
cemityjakoprzejawpróbyracjonalizacjiświataizjawiskprzezczłowieka
prymitywnego.Takategoriamitównieuwzględniaspołecznegocharakteru
mituorazjegofunkcjizwiązanychzidentyfikacjączłonkówgrupy,alejest
wyrazemuznaniadlarozwojufunkcjiintelektualnychczłowiekaijegocie-
kawości.Dotejsamejkategoriiteoriinależąteorieekspresyjne,czylimito-
twórcze,wktórychmitjestcelemsamymwsobie,formąsztuki,metaforą,
orazteteorie,wktórychmitjestfunkcjąumysłuimanifestacjąpodświa-
domości.Sąonezwiązanezpsychoanaliząijejtwórcami–JungiemiFreu-
dem.Podświadomośćmożebyćjednostkowa,alerównieżkolektywna,jak
uJunga.NatomiastsocjologiczneteoriemituwedługCohenatoteorie
mitupełniącegofunkcjętworzeniaiutrzymywaniaspołecznejsolidarności
ispójności,teorie,wktórychmitpełnifunkcjęlegitymacjidlainstytucji
społecznych,teorie,wktórychmitstanowisymbolicznywyrazstruktury
społecznej(częstowpowiązaniuzrytuałem)orazteoriestrukturalistyczne.
Modelepsychoanalitycznełącząwierzeniamityczno-religijnezgenetycz-
nie,kulturowoipsychologiczniezakorzenionymiiodziedziczonymizaso-
bamiludzkimi.FreudowskieIdjestukształtowanenieprzezedukacjęczy
represje,aleprzezpowtarzającesięarchaicznedoświadczeniazapisywane
wkodziegenetycznym.Topozwalaczłowiekowinaodtwarzanieokreślo-
nychstrukturpsychicznych(EgoiSuper-Ego)iprzekonań9.HenryTudor10
proponujepodziałteoriimitównaalegoryczneieuhemerystyczne.Pierw-
szetraktująmityjakoalegorieniosąceukryteprzesłanieoznaczeniumo-
ralnymczyfilozoficznym.Twórcamituprzekazujenietylkojegotreść,lecz
takżeinterpretację–zakłada,żeludziebędądokonywaćdokładnietakiej
samejinterpretacji,awięcsądoniegopodobni.Teoriaeuhemerystyczna
7
R.A.Segal,FromNineteenth-toTwentieth-CenturyTeorizingaboutMythinBritainand
Germany:TylorversusBlumenberg,w:EdwardBurnettTylor,ReligionandCulture,ed.
P
.Tremlett,L.T
.Sutherland,G.Harvey,London,NewYork2017,s.63.
8
P.S.Cohen,TeoriesofMyth,flMan”September1969,Vol.4,No.3,s.338-339.
9
P
.Scarnera,TeMythasaToolforHumanBehaviorSetting,flInternationalJournalof
SocialScienceStudies”2016,Vol.4,No.7,s.1.
10
H.Tudor,PoliticalMyth,s.18-19.
