Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niedopuszczalnymanachronizmem.Zerwaniezaksjomatem
synchronizmujestwyjściowymzałożenieminterdyscyplinar-
nychbadańłączącychperspektywyhistoriografiiiantropologii
kulturowej.Chodzituocoświęcejniżtylkooróżnicęarbitral-
nychdecyzjiokreślającychzałożeniabadaczy.Wgręwchodzi
fundamentalnaróżnicawrozumieniuczasuhistorycznegona
gruncieróżnychszkółbadawczych.
Nieulegaprzecieżwątpliwości,żewkronikarskiejrelacji
odwunastowiecznychuroczystościachpogańskichnaRugii
iwdwudziestowiecznejrelacjiouroczystościcerkiewnejna
bułgarskiejwsipoświadczonyzostałtensamobrzędowydia-
log.Wimięczegohistoryk,dbałyopoprawnośćwarsztatową,
miałbyignorowaćtęzbieżnośćświadectwźródłowychzamiast
próbowaćjąjakośobjaśnić?Jedynymwidocznympowodem,
dlaktóregobadaczwzbraniasięprzeddostrzeżeniemirozpa-
trzeniemowejzbieżnościwydajesięcałkowiciepozaźródłowe
iarbitralnezałożeniewykluczającemożliwośćtakdługiego
trwaniasakralnychwzorówtradycyjnejkultury.Rzekomeskru-
puływarsztatoweokazująsięprojekcjącharakterystycznychdla
dwudziestowiecznejkulturywyobrażeńoczasieiospołecznej
zmianie.Historycypozytywistycznejorientacjibyliszczególnie
podatninatoograniczeniehoryzontówbadawczych.Aleksander
Gieysztorprzezwyciężyłjeiotworzyłnoweperspektywyba-
dawczedziękitemu,żepołączyłrozumieniekategoriiczasu,
społecznejzmianyidługiegotrwaniacharakterystycznedlano-
woczesnejhistoriografiiorazantropologiikulturowej.Natym
grunciemogłapojawićsięnowadyrektywametodologiczna,
którąpozwalamsobiesformułowaćnastępująco:możnaitrzeba
rozpatrywaćłącznieświadectwaźródłoweodległeodsiebiena-
wzajemwczasieiprzestrzeni,jeżelimamywnichdoczynienia
zpodobnąsytuacjąantropologiczną4.
Połączenieperspektywbadawczychhistoriografiiiantro-
pologiikulturowejpozwalahistorykowiodkryćnowywymiar
4K.Modzelewski,BarbarzyńskaEuropa,Warszawa2004,s.12n.,432-
434.
11
