Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
I.Założeniateoretyczno-metodologiczne
stronaznaczeniowasymboluopalizujeróżnymiodcieniamisensuiwymykasię
petryfikacji”
103
.Otwartośćsymbolunazmiany,jegoplastyczność,możliwość
aktualizacjiwzależnościodkontekstuhistorycznegopodtrzymujeciągłośćkul-
tury,nastawionejnietylkonaprzechowywanieinformacji,aleinagenerowanie
zupełnienowychtekstów.
Tworzoneprzezsemiotykównteksty”mająnacelunietylkopoznanieizro-
zumieniekultur,alesamewsobiestanowiąwypowiedźrozumianąjakoelement
kultury,przynależądoosobnegogatunku,któregoprzedmiotemjestsamakultura.
Semiotycynazywajątewypowiedzinautodeskrypcjamikultury”
,wskazującnaich
rozmaitycharakter-mitologiczny,artystyczny,filozoficznyinaukowy.Sąformą
autoopisu,spełniającą,jakpodkreślaŻyłko,dwiezasadniczefunkcje:poznawczą
(opisująwspółczesnystankulturylubjejhistorię)orazprognozująco-regulującą
(sąwyrazemsamoświadomościkulturyiwpływająnajejdalszyrozwój)
104
.Sama
działalnośćsemiotykówmieścisięnapoziomiemetakulturowym,ichbadania
obejmującezjawiskakulturowestanowiąbowiemosobnyprzedmiotbadań
105
.
Podstawowązasadąteoriikulturyopracowywanąwszkoletartusko-mo-
skiewskiej
106
jestjejnjęzykopodobność”
.Opierasięonanaugruntowanymmiędzy
innymiwosiemnastowiecznejfilozofiiniemieckiejtwierdzeniu,żerdzeniem
każdejkulturyjestjęzyknaturalny107,uznawanyprzezsemiotykówzaprymarny
103
Por
.B.Żyłko,Semiotykakultury.Szkołatartusko-moskiewska,Słowo/ObrazTerytoria,
Gdańsk2009,s.105.
104
Tamże,s.100.
105
Tenaspektpracysemiotykówprzedstawionyzostał(przeznichsamych)m.in.w:
В.Иванов[идр.],Тезисыксемиотическомуизучениюкультур(вприменениикславянским
текстам),[w:]M.R.Mayenowa(red.),Semiotykaistrukturatekstu.Studiapoświęcone
VIImiędzynarodowemukongresowislawistów,Warszawa1973,ZakładNarodowyim.Osso-
lińskich,Wrocław1973,s.32.Przykładempracy,wktórejzarównoteksty,jakisamaszkoła
semiotycznastanowiąprzedmiotbadań,jestksiążka:B.Żyłko,dz.cyt.
106
Badaniam.in.ClaudelaLévi-Straussarównieżwskazywałynajęzyknaturalnyjakona
najważniejszywyróżnikkultury.Zob.G.Charbonnier,RozmowyzClaudeLévi-Straussem,
przeł.J.Trznadel,Czytelnik,Warszawa1968,s.143-145.
107
Znaczeniejęzykanaturalnegowmodelowaniurzeczywistościjestzagadnieniempojawia-
jącymsięjużwfilozofiiosiemnastowiecznej(por.językwteoriiHerderaiinnychwniniejszej
pracy).Ecowpracypoświęconejideiposzukiwaniajęzykadoskonałegopodkreślałznacze-
nie,jakieprzypisywanojęzykowiwfilozofiieuropejskiejXVIIIw.,stwierdzając:nwjęzykach
przejawiasię»duchnarodu«,któryczynijenieporównywalnymimiędzysobą,zdolnymido
wyrażaniaodmiennychwizjiświata.PojawisięonuCondillaca(Opochodzeniupoznania
ludzkiego,cz.II,ks.I,rozdz.5),aletakżeuHerdera(Fragmenteüberdieneueredeutsche
Literatur,1766-67),apowrócitakżewsposóbbardziejrozwiniętyuHumboldta(Überdie
VerschiedenheitdesmenschlichenSprachbauesundihrenEinflussaufdiegeistigeEntwicke-
lungdesMenschengeschlechts,1836),dlaktóregokażdyjęzykposiadainnereSprachform,
tojestformęwewnętrznąwyrażającąwizjęświatawłaściwądlamówiącegotymjęzykiem
ludu”
.U.Eco,Wposzukiwaniujęzykauniwersalnego,przeł.W.Soliński,Marabut-Volumen,
Gdańsk-Warszawa2002,s.122.
