Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Podstawyteoretyczne
1.Rozważaniawokółpojęcianarodu
1.1.Naródwróżnychujęciachdefinicyjnych
Rozważaniateoretyczneodnoszącesiędopojęciannarodu”
,determinującegona-
stępnierozumienieterminunmniejszośćnarodowa”
,podejmowanesąprzezwie-
lubadaczyodponaddwustulat.Mimowieluanalizpoświęconychproblematyce
narodowościowej,dotychczasnieudałosięwypracowaćjednolitegostanowiska
aniwprzedmiocietreściterminunnaród”(tj.jednoznacznegowyznaczeniakry-
teriów,jakiegrupaspołecznapowinnaspełnić,byzostaćuznanązanaród),ani
wodniesieniudogenezynarodu.Innymisłowy,dwazasadniczepytania:czym
jestnaród?orazskądsięwzięłynarody?nadalnieposiadająuniwersalnychroz-
strzygnięć,spełniającychpostulatadekwatnościdlanarodóworóżnympołoże-
niugeograficznymiistniejącychwdowolnymokresiehistorycznym1.
Trudnośćtaimplikujeznaczneurozmaiceniedefinicjinarodu,którewlitera-
turzesocjologicznejuporządkowano,dzielącjenadwazasadniczetypy:
-definicjegenetyczne,
-definicjestrukturalne.
Pierwszytyptworządefinicje,którychdefiniensokreślaczynnikiskładające
sięnapowstanienarodu.Drugitypdefinicjistanowiąte,którewymieniającha-
rakterystycznecechy,występującennaogół”lubnzawsze”wdanejgrupiespo-
łecznej,pozwalającuznaćjązanaród.Definicjeteopisująnaródwkategoriach
cechmaterialnych,politycznych,kulturalnychlubwkategoriachświadomościo-
wych(Wiatr1973:190;Kwaśniewicz[red.]1998:289).Dlazobrazowaniaróżnic
międzynimiposłużęsiękilkomaprzykładami2.
1JohnA.Hall(1993:1)stoinastanowisku,żewbadaniachdotyczącychnarodunnie
jestmożliwajednauniwersalnateorianacjonalizmu”(utożsamianegouautorówanglosaskich
znarodem);cyt.za:Kłoskowska1996:32.
2Autorprezentowanegopodziałudefinicjizastrzega,żeniemożnagonazywaćklasyfika-
cjąajedynietypologiądefinicji,ponieważistniejądefinicje,któresięwzajemnieniewyklucza-
jąlubteżmogązawieraćsięwdwóchtypachdefinicji(Wiatr1973:189).
13
