Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.SYMBOLICZNYINTERAKCJONIZMJAKOPERSPEKTYWATEORETYCZNA
19
wprzestrzeniiprzechowywaniawczasie(Szacki2003:558;por.takżeMucha
1992:61).Komunikacjamożebyćwedługniegowerbalnaiprzedwerbalna,
obejmującswymzasięgiemjęzyk(zdaniemSzackiegonajważniejszy),gesty,
postawę,mimikętwarzyitp.
Mającnauwadzedoniosłąwagękomunikacji,Cooleywprowadziłnatrwałe
dosłownikasocjologicznegoterminjaźniodzwierciedlonej(looking-glassself),
zdaniemJerzegoSzackiego,podstawowegoelementubudowyjaźniindywidual-
nejjednostki(por.Szacki2003:559).Przyznałjejrolęzwierciadła,gdyżjest
onazespołemwyobrażeńnatemattego,wjakisposóbinninaspostrzegają.Jaźń
odzwierciedlonaizwiązanezniąpojęciesiebie(self-idea)wujęciuCooley’a,
zaprezentowanymwHumanNature,składasięztrzechelementów.Pierwszy
znichodnosisiędonaszegowyobrażenianatematwłasnegoobrazuwoczach
innych.Nabywamyjewnaszychrelacjachzinnymi,śledzącreakcjekierowane
podnaszymadresem
6.Drugimaspektemjaźniodzwierciedlonejsąuczuciaży-
wionedosiebiesamego.Sąonepochodnąnaszejzinternalizowanejoceny
wstosunkudodomniemanegoodbiorunaszejosobyprzezpartnerówinterakcyj-
nych.Stądrodząsiętakieodczucia,jakduma,samozadowolenieczypoczucie
upokorzenia.Ostatnimelementemjestzgeneralizowanysądnatematnassa-
mych.Jestonkonsekwencjątego,żeprzypisujemywagęnaszemu„przedsta-
wianiusię”wumysłachwspomnianychinnych(Cooley1922:184;por.także
Mucha1992:46;Hałas1994:20–21;Konecki2005b).Sądinnychnatematnas
samych,jakiegodomyślamysięuczestniczącwrelacjachzotoczeniem,jest
przeznasdopewnegostopniapodzielany.ElżbietaHałaspodkreśla,żewarun-
kiemwpływuludzinasiebiejestplatformawzajemnejświadomościistnienia.
Właściwepoleoddziaływaniajestumysłowe,bopoprzezwzajemnewyobrażenia
osobieludzienasiebieoddziaływają.Osobyigrupyistniejądlasiebierzeczywi-
ścietylkowtedy,gdysąuświadomione,ujęteumysłowo–jakmówiCooley(Ha-
łas1994:18).Jaźńodzwierciedlonajestzatemwrażliwanatreśćkomunikatów
przekazywanychprzezotoczenie.CooleywwiększymstopniuniżJameszwraca
uwagęnakontrolnąrolęjaźni.Jednostka,dysponującogólnympoglądemna
tematwartościinormakceptowanychwgrupie,starasiędostosować.Zdaniem
Cooley’a,wyobrażenieotym,jakprzestawiamysięinnym,jestbezpośredniolub
pośrednio„siłąkontrolującą”dlawszystkichnormalnychumysłów(Mucha
6AnselmStrauss,odnoszącswojespostrzeżeniadorelacjipomiędzyimieniematożsamością,
twierdzi,żewachlarznaszychreakcjiwstosunkudoimieniauzależnionyjestodnaszegowyobra-
żenia,jakiewrażenie,noszącokreśloneimię,wywołujemywśródinnych.Imięstanowinazwę
wyróżniającąnasspośródpozostałychijestważnymnośnikiemnaszejtożsamości,dlategoniejest
namobojętnyjegospołecznyodbiórbędącyodzwierciedleniemzdaniagrupowego(patrzStrauss
1969:15).Imięjestzatemniejakocząstkąnaswystawianąnazewnątrzwnaszychkontaktachz
innymi,dlategojegospołecznyodbiórtraktujemyosobiście.
