Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
To,codziejesięnapoziomiekomórkowym(somatycznym)ludzkiegociaławakcie
seksualnym,możnatakże,jakokreślaAntoniKępiński,uznaćzarealizacjęludzkiej
tęsknotyzawyjściempozagraniceswojejindywidualnościizazłączeniemsięzota-
czającymświatem5.
Seksualnośćczłowiekałączonajestzbiologicznieuwarunkowaną,wrodzonąinatu-
ralnąpotrzebąseksualną,któranależydopodstawowych,fizjologicznychfunkcjiorga-
nizmu.Jakkolwiekczłowiekrodzisięwyposażonywseksualnypotencjałfizjologicz-
ny,którypodlegakształtowaniuwciągużycia,towrezultacieseksualizmludzkikon-
stytuujesiępodwpływemintegracjiczynnikówbiologicznych,psychicznych
ispołeczno-kulturowych.Napoziomiebiologicznympotrzebaseksualnapodlega
ewolucjiwrozwojuontogenetycznymwzależnościodwiekuczłowieka,poziomu
libidoczywłaściwościtemperamentu,którezwiązanesątakżezopisywanąwseksu-
ologii„koncepcjąróżnicindywidualnych”.Wwarstwiepsychicznejmentalizacjapo-
trzebypłciowejprzejawiasiępoprzezfaktistnieniawświadomościtejpotrzeby.So-
cjalizacjapotrzebyseksualnejwyrażasięnatomiastwpodporządkowaniuwzorów
zachowaniaseksualnegonormommoralnymihierarchiiwartościprzyjętejprzezspołe-
czeństwo.
Biorącpoduwagęoddziaływaniepowyższychczynników,seksualnośćczłowieka
możnarozpatrywaćwkategoriachróżnychwartości.MariaTrawińska,wskazującna
społecznągenezęiutylitarnefunkcjeseksualności,wyróżniawartośćwitalną–widzia-
nąwkategoriachzdrowotnych;wartośćkulturową–kształtowanąprzeztradycjęhisto-
ryczną,atakżewartośćmoralną–funkcjonującąwsystemachetycznychiprawnych
skodyfikowanych,jakiwwersjiobiegowo-informacyjnej–orazwartośćosobistą,
prywatną–zależnąodsamoświadomościczłowiekaiznaczeń,jakieprzypisujedziała-
niomseksualnym6.Dlategoteżpozycja,jakązajmujesferaseksualnawżyciuczłowie-
ka,jestfunkcjąstopniarozwojujegoosobowości,światopoglądu,cechindywidual-
nych,etapużyciaczygromadzonychdoświadczeńżyciowych.
Jakkolwiekpopędpłciowyjestpotrzebąpodstawową,towdużejmierzemożeon
byćpoddanyformowaniuisterowaniukulturowemu.Dowodzątegom.in.badania
międzykulturowe,prowadzoneprzezMargaretMead,BronisławaMalinowskiegoczy
RuthBenedict,którewskazująnajegoplastycznośćimożliwośćkształtowaniapod
wpływemkultury.
Świadomekierowaniezachowaniamiseksualnymimożliwejestdziękiistnieniu
trzechpięter(fizjologicznych)seksualnościwstrukturachośrodkowegoukładuner-
wowego(OUN)uczłowieka7.Najniższepiętro(pierwsze)–występującenapoziomie
rdzeniakręgowegoiprzedłużonego–odpowiadam.in.zareakcje(wrodzone,odruchy
bezwarunkowe)występującewobrębienarządówpłciowych(np.erekcjęprącia,eja-
kulację,czynnościwydzielniczegruczołówzwiązaneztzw.zespołemgotowości
płciowejukobiet).Drugiepiętro,obejmująceośrodkipodkorowe,doktóregoprzyna-
leżypodwzgórze,układsiatkowatyiukładlimbiczny,odpowiedzialnejestzareakcje
5A.Kępiński,Zpsychopatologiiżyciaseksualnego,Warszawa1988,s.15.
6M.Trawińska,Socjologiaseksu.Społeczno-normatywneuwarunkowaniezachowań[w:]K.Imieliński
(red.),Seksuologiaspołeczna,Warszawa1984,s.324.
7Zob.Z.Lew-Starowicz,Eros,natura,kultura,Warszawa1973,s.63–70orazK.Imieliński,Fizjolo-
giczneaspektyseksuologii[w:]tenże(red.),Seksuologiabiologiczna,Warszawa1980,s.162–185.
