Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Kowariancyjnemodelowanierównaństrukturalnych
17
różnychdziedzinwiedzy,awykorzystywanesąwkilkunastu–tonaszauwaga
zostanieograniczonawyłączniedotych,któresąlubmogłybybyćwykorzy-
staniewpraktycebadawczejinformatykiekonomicznej12.Ponadto,zuwagi
nato,żewniniejszejksiążcemetodySEMsąnarzędziem,aniegłównym
przedmiotembadań,niebędziemynadmierniezajmowaćsięmatematyczno-
-statystycznymiszczegółami,dotyczącymimetodestymacji,identyfikacjiitp.,
ograniczająctezagadnieniadoniezbędnegominimumiodsyłajączaintere-
sowanychdostosownejliteratury(Konarski,2009;Sztemberg-Lewandowska,
2008).Uwaganaszazostanieskupionaraczejnazałożeniach,proponowanych
heurystykachbadawczychorazmożliwychobszarachzastosowań.
1.2.2.
Specyfikacja,estymacjaistrategiemodelowania
ModelrównaństrukturalnychSEMskładasięzdwóchczęści.Pierwszaczęść
(modelstrukturalny)opisujezależnościmiędzyzmiennymiukrytymi:
η=Bη+ΓĘ+C
(1.1)
gdzie:η–wektorukrytychzmiennychendogenicznych(m×1);Ę–wektor
ukrytychzmiennychegzogenicznych(niezależnych,n×1);B–macierzwspół-
czynnikówstrukturalnychzmiennychendogenicznychĘ(m×m)13;Γ–macierz
współczynnikówokreślającychwpływukrytychzmiennychegzogenicznychna
endogeniczne(m×n);C–wektorskładnikówlosowych(m×1).Przyjmo-
wanesąnastępującedodatkowezałożenia:E(η)=0,E(Ę)=0,E(C)=0
icov(Ę,C)=0.OznaczmytakżesymbolemΦmacierzwariancji-kowariancji
zmiennychegzogenicznych(owymiarachn×n)orazjakowmacierzwarian-
cji-kowariancjiskładnikówlosowych(m×m),tj:Φ=E(ĘĘ!)=cov(ĘĘ)oraz
w=E(CC!)=cov(CC).
Modelpomiaru
Modelpomiaru(measurementmodel)opisujekształto-
waniesięwartościzmiennychobserwowalnych.Wektoryzmiennychendoge-
nicznych(y)orazegzogenicznych(x)mogąbyćodpowiednioprzedstawione
wpostacinastępującychrównań14:
y=Ayη+6
oraz
x=AxĘ+δ
(1.2)
12Przykładowowielemetodmodelowaniarównaństrukturalnychzostałorozwinię-
tychwdziedziniepsychologiilubnaukprzyrodniczych(SkrondaliRabe-Hesketh,
2004),wktórychtypowodanesązbieranewdrodzeeksperymentu.Niebędziemy
omawiaćanitegotypumetod,anizastosowań,ponieważpraktycznieniesąonewy-
korzystywanewobszarzenaukozarządzaniu,ekonomiiiinformatykiekonomicznej.
13PrzekątnamacierzyBzawierasamezera,cooznacza,iżzmiennenieoddziałują
nasiebieorazI−Bjestmacierząnieosobliwą.
14Modelpomiaru,wktórymzakładasię,żeukrytyczynnikjestprzyczyną
zmiennościmiar,nazywanyjestpodejściemlubmodelemrefleksyjnym(Gatnar,
2003,s.82).Alternatywnydorefleksyjnegomodel,zakładający,żeczynnikjest
skutkiemwielumiar,nazywanyjestmodelemformatywnymlubformacyjnym
(por.punkt1.3).ModeleSEMzakładajądefacto,iżmodelpomiarujestrefleksyjny.
