Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŁukaszKsiążyk
UniwersytetWarszawski
ORCID:0000-0002-6188-9419
„Na(ł)tymniebieomdlewającej,
kończącejsięEuropy”.
Omożliwychźródłachśrodkowoeuropejskiejmelancholii
WProfluKlio,wykładziewygłoszonymw1991rokunaUniwersytecie
wLeidenizamienionympóźniejnaesejWykładzieHuizingi,którego
jednymzcentralnychtematówbyłlosŻydówwTrzeciejRzeszy,Josif
Brodski,wybitnyrosyjskipoetapochodzeniażydowskiego,dystansu-
jącysięodflbakcylaobiektywizmuhistorycznego”,zauważył:flMiałem
wątpliwyluksusbyciabezrozumnymberbeciemoddanymwdzięcznej
paplaninie,kiedytamciodchodzilizdymemkrematoriówikomórga-
zowychnaterenachznanychdzisiajpodnazwąEuropyWschodniej
iŚrodkowej,którejednakjaiczęśćmoichprzyjaciółnadaluważamyza
AzjęZachodnią”1.Stwierdzenietojestzbytenigmatyczne,abynajego
podstawiepokusićsięorekonstrukcjępogląduBrodskiegonakwe-
stięEuropyŚrodkowo-Wschodniej,którejistnienieitożsamośćbyły
jednymzważniejszychtematówpolitycznejorazkulturowejdyskusji
lat80.ipoczątkulat90.XXwieku,przynajmniejodmomentu,kie-
dyw1983rokuwefrancuskimczasopiśmieflLeDebat”MilanKundera
opublikowałsłynnyesejZachódporwanyalbotragediaEuropyŚrodkowej,
anastępnierokpóźniejprzedrukowałgowflTheNewYorkReviewof
Books”.UżytyprzezBrodskiegoprzysłówekflnadal”sugerujejednak,
żepoetapodtrzymujewyrażonejużwcześniejszestanowisko.Przypo-
mniećzatemnależy,żeesejKunderyprócztego,żewprowadziłśrod-
1J.Brodski,ProflKlio,[w:]tegoż,Pochwałanudy,tłum.A.Kołyszko,M.Kłobu-
kowski,wybóriopr.S.Barańczak,Kraków1996,s.109.
