Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DorothyFigueira
UniversityofGeorgia
Biegżyciawfilozofiiindyjskiej
ZpewnościąpoznaliśmyjużwzasadniczychzarysachrolęMojrwfilozofiigre-
ckiej.Wiemy,wjakisposóbKloto(prządka),Lachesis(udzielająca)iAntropos
(nieunikniona)pełniąkontrolęnadniciążyciaśmiertelnychodichnarodzin
dośmierci(HomerIliada,HezjodTeogonia,PlatonPaństwo,AjschylosPersowie,
Eumenidy).Wiemy,żedziałająoneniezależnieodsiebie,kierująclosemczło-
wieka(Iliada,AjschylosEumenidy,SofoklesFiloktet).Ichnadzórnadindywidul-
nymlosem,wyznaczonyprzezodwiecznązasadę,pełnionyjestbezprzeszkód.
Pozostawiwszyinnymgłębszezbadanietego,wjakisposóbfunkcjonowanie
Mojrzostałoopisane,przedstawiętylkoprzeglądichdokonańwliteraturze
greckiej,żebystworzyćpodwalinypodmójwłaściwytemat,czylipojmowanie
losuwkontekścieindyjskim.Wduchuprawdziwieporównawczymmożemy
wpełnizrozumiećto,coobce,jedyniewówczas,gdyporównamytoiskon-
frontujemyztym,coznamy.
Wpoematachhomeryckichμoll!oznaczaczęśćlubprzydział(jakwprzy-
padkułupu),któryprzypadakomuśwedlesprawiedliwychitradycyjnychzasad
(Iliada,Odyseja).Takajestjegosytuacja,κ!τάμoίl!ν(Iliada,Odyseja).Człowiek
możedostaćwięcej,niżmusięnależy
,byćύπεlμoll!ν(miećwięcejniżnańprzy-
pada),aletakasytuacjajestzaburzeniemporządku.JakwIliadzie,kiedyApollo
starasiępowstrzymaćPatroklosa.Losjestokreślonyzgóryiniewolnosięod
niegouchylać.Mojrydziałająniezależnieodcelumoralnego,jakwprzypo-
wieściodwóchnaczyniachuwrótZeusa,wypełnionychjednodobrem,drugie
złem.Zeusprzydzielakażdemujakąśichczęść(Iliada).Hezjodtakżeuznaje,że
μoll!toudziałlubprzydział(Teogonia),alewprowadzamyślocelumoralnym,
któryjestnieobecnyuHomera(Teogonia).UHerodotaμoll!sprawujewręcz
kontrolęnadbogami(Dzieje),leczPindarmalujeświatopanowanyprzezboską
siłę,chociażobdarzanyniąnaróżnesposoby.Życie,ogólniemówiąc,postrze-
ganejestjakonędzneinieważne(Pytia).
~31~
