Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MiłowitKuniński
Zgoda,iżokreślenieprzedwiedzawrazzokreśleniem„boska”możesuge-
rować,iżidzietutakżeowiedzę,któraodnosisiędoprzyszłościzboskiejper-
spektywy.Jednakżewiększośćautorówodśredniowieczapodzieńdzisiejszy
przyjmuje,iżwiedzawyprzedzającaBogaodnosisiędoprzyszłościzludzkiego
punktuwidzenia.WiążesiętozkoncepcjąBogajakowiecznegoiniezmien-
nego.NatomiastczasowośćBogaoznaczałabyjegozmiennośćprzyzachowaniu
cechywieczności,czylinieskończonegotrwaniawczasie,conietylkokłóci-
łobysięzjegodoskonałością,jakzgodnietwierdzą,znielicznymiwyjątkami,
filozofowieodczasówantycznych,alerównieżzjegowiecznością,którajest
rozumianajakotrwaniepozaczasowe.Nieskończonetrwaniewczasierodzi
pytanieopoczątekowegoczasowegotrwania,któreniemamiećkońca.Jeśli
niemiałobyonomiećanipoczątku,anikońca,tomusiałobybyćpozaczasowe.
Zkoleiteza,iżprzedwiedzamusitakżeodnosićsiędoprzyszłościzboskiego
punktuwidzeniamożebyćzakwestionowanawnastępującysposób.
Przyjmijmy,żeistniejeteoria,któramożebyćujętajakosystemlogiczny,
wktórymzaksjomatówwynikajątwierdzenia,aniektóreznichmogąbyć
potraktowanejakoopiszdarzeńwświecierealnym,czylijakoprawdziwezda-
niaempiryczne.Wpostacizaksjomatyzowanejisformalizowanejmacharak-
terpozaczasowyiodnosisiędowłaściwościświataizdarzeńrzeczywistych
wczasieprzyszłym,gdynajejpodstawiedokonujesięprzewidywaniafaktów
symetryczniedoichwyjaśniania,takjakboskapozaczasowawiedzaodnosi
siędoprzyszłychzdarzeń,wtymdoludzkichwyborów.Wkoncepcjiwie-
dzyuprzedniejnajistotniejszajestrelacjamiędzyelementemtejwiedzy,czyli
jakimśtwierdzeniem,aobiektem,którypodniepodpada.TwierdzeniePita-
gorasaodnosisiędowszelkichtrójkątów,którespełniająjegokryteria,wtym
takżedotrójkątówprzyszłych,czylidotychczasniebadanychamożliwych.
Wiedzanastępczazależyodjejprzedmiotów,którewarunkująjejtreść.Jeśli
przyjmiemykoncepcjęteoriijakosystemutwierdzeńpowiązanychlogicznie,
wówczasmożemyuznać,iżteoriamożebyćkonstrukcją,która,konfrontowana
zprzyszłymizdarzeniami,jakiesąwniejprzewidziane,podlegafalsyfikacji,
toznaczywyznaczonezostająjejgraniceobowiązywania.Teoriatakujętama
charakteruprzedniwobeczdarzeńiichzwiązków,któreopisanesąwtwier-
dzeniachihipotezachempirycznych,będącychlogicznymikonsekwencjami
jejtwierdzeńpierwotnych.
Wdalszychczęściachartykułurozważałbędękoncepcjęwiedzyboskiejijej
relacjidowolnejwoliczłowiekawmyśliśw.TomaszazAkwinuiGottfrieda
~40~
