Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Mechanizmyregulacjihormonalnejnapoziomiecząsteczkowymsączęściądużej
iskomplikowanejdziedzinybiologiimolekularnej,określanejmianemsygnalizacji
komórkowej.Przesłanieiodbiórinformacjizewnątrzkomórkowej(sygnalizacja
międzykomórkowa)orazmechanizmyzwiązanezeswoistąodpowiedziąkomórki
nadanysygnał(sygnalizacjawewnątrzkomórkowa)stanowiądziśodrębnądziedzinę
wiedzy.
Każdakomórkaeukariotycznamazdolnośćdoodbioru,selekcji,analizyiodpo-
wiedzinasygnałyodbieraneześrodowiska,takżeodinnychkomórekwprzypadku
organizmówwielokomórkowych.Sygnalizacjamiędzykomórkowajestprocesem
niezbędnymdofunkcjonalnejintegracjiorganizmówwielokomórkowych.Każdy
aspektfunkcjonowaniakomórekwobrębietychorganizmów,takichjakregulacja
metabolizmu,przeżycie,proliferacja,różnicowanieiśmierć,jestzależnyodwła-
ściwiefunkcjonującychukładówuczestniczącychwsygnalizacjikomórkowej.Czą-
steczkichemiczne(główniebiałka)przenosząceinformacjęodgrywająważnąrolę
wsynchronizacjiprocesówżyciowychcałegoorganizmu.
Odbiórsygnałówzewnątrzkomórkowychjestmożliwym.in.dziękiistnieniu
wyspecjalizowanychstrukturbiałkowych,określanychmianemreceptorów.Białka
teposiadająnietylkozdolnośćodbiorusygnału,lecztakżeumiejętnośćtłumaczenia
iprzekazywaniazawartejwniminformacjidowewnątrzkomórkowychukładów
efektorowych,realizującychpoprzezbardziejlubmniejskomplikowaneszlaki
metaboliczneswoistąodpowiedźkomórki.Sposóbprzekazywaniasygnałówze-
wnątrzkomórkowychzależygłównieodstrukturyreceptorówiichmożliwościfunk-
cjonalnych.Zróżnicowaniestrukturalnereceptorówpozwalanaodbiórinformacji
przezsygnałytakróżne,jakpromieniowanieelektromagnetyczne(fotoreceptory),
bodźcemechaniczne(mechanoreceptory)iokreślonezwiązkichemiczne(receptory
hormonów,neurotransmiterów,cytokin,czynnikówwzrostowychitp.).Zazwyczaj
wyróżniasięodpowiedźkomórkowąszybką(jeśliliczbaetapówpośrednichjest
niewielka)iwolną,jeśliostatecznaodpowiedźkomórkiwymagaprzeprowadzenia
przezniąsetekreakcjichemicznych.Jeśliograniczymysiędojednegotypusygnału,
stymulacjihormonalnej,przykłademodpowiedziszybkiejmożebyćhormonalnare-
gulacjametabolizmuglikogenu,natomiastprzykłademodpowiedziwolnej(odległej
wczasie)–proliferacjakomórek,stymulowanadziałaniemczynnikówwzrostowych.
Receptoryuczestniczącewodbiorzesygnałuzewnątrzkomórkowegomogąbyćzlo-
kalizowanewbłoniekomórkowej,jeślicząsteczkaniosącasygnałniemożepokonać
barierybłonykomórkowej(receptorybłonowe),lubwewnętrzukomórki,jeśliczą-
steczkaniosącainformacjęmożeprzenikaćstrukturębłony(receptorywewnątrzko-
mórkowe).Jednymznajważniejszychproblemówsygnalizacjimiędzykomórkowej
jestprzekazsygnałuprzezbłonękomórkowąizwiązaneztymmechanizmymo-
lekularne,określanemianemsygnalizacjitransbłonowej(lubtransdukcjisygnału
