Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cząsteczkiprzenosząceinformacjębiologicznąmiędzykomórkamiorganizmów…
15
mająreceptorywewnątrzkomórkidocelowej(wwiększościwjądrzekomórkowym),
pozostałe(niezdolnedownikaniadokomórki)działająprzezreceptoryulokowane
wbłoniekomórkowej(receptorybłonowe).
Zewzględunaróżnicewznajomościmechanizmówdziałaniahormonówro-
ślinnychizwierzęcychwniniejszymopracowaniuomówionowyłączniepodstawy
molekularnedziałaniahormonówzwierzęcych.Zainteresowanychsygnalizacją
worganizmachroślinnychodsyłamdoartykułówopublikowanychw„Postępach
BiologiiKomórki”przezK.Trębacza(1999,26(supl.13),95–108),S.Józefow-
skiego(2000,27,609–623i623–632),A.JakubowskąiS.Kowalczyka(2000,27,
633–656),E.ZielińskąiS.Kowalczyka(2000,27,155–184)orazw„PostępachBio-
chemii”przezJ.Barańską(1998,44,201–207),M.Gacko,A.Worowską,A.Woź-
niaka,M.Jedynaka,B.Panek,R.Łapińskiego(2005,51,171–187),S.Kowlczyka,
E.Hadowską,A.Piekarską(2005,51,1888–197),M.Jasińskiego,M.Figlarowicz
(2006,52,303–312)iA.Jakubowską,M.OrłowskiegoiS.Kowalczyka(2007,53,
133–142).
1.1.Pochodneaminiaminokwasów
Dotejgrupyzwiązkówzaliczasięzarównocząsteczkiocharakterzeklasycznychneu-
rotransmiterów(acetylocholina,kwasY-aminomasłowy),jakihormonów(histamina,
serotonina,melatonina,tyroksyna,dopamina,adrenalina,noradrenalina).Regulują
różneprocesyfizjologiczne,jak:przekaźnictwonerwowe,pobudzeniesekrecjikomór-
kowej,regulacjaciśnieniakrwi,skurczemięśnigładkich,metabolizmwęglowodanów
itłuszczów,gospodarkamineralnaorazwodna,procesydojrzewaniaiinne.
Hormonytesyntetyzowanesązodpowiednichaminokwasów:histydyny(histami-
na),tryptofanu(serotonina,melatonina),tyrozyny(trijodotyronina,tyroksyna,dopa-
mina,adrenalina,noradrenalina)lubzamin,np.zcholiny(acetylocholina)nadrodze
enzymatycznej(Rys.1.1).Histaminapowstajezhistydynypoodszczepieniugrupy
karboksylowejwreakcjikatalizowanejprzezdekarboksylazęhistydynową,aźródłem
imagazynemtegohormonusąkomórkituczne.Serotonina(5-hydroksytryptamina)
syntetyzowanajestztryptofanuwdwuetapach:wpierwszym–wskutekdziała-
niahydroksylazytryptofanupowstaje5-hydroksytryptofan,azniegopoddzia-
łaniemdekarboksylazyaminokwasówaromatycznychserotonina.Kluczowym
enzymemregulującymsyntezęmelatoniny(N-acetylo-5-metoksytryptaminy)jest
N-acetylotransferazaprzekształcającaserotoninęwN-acetyloserotoninę,azniej
wskutekdziałaniatransferazyhydroksyindoilo-O-metylowejpowstajemelatoni-
na,głównyhormonszyszynki.Hormonyjodotyroninowe(syntetyzowaneprzez
tarczycę),podobniejakhormonykatecholaminowe(syntetyzowanegłównie
przezrdzeńnadnerczyizakończenianerwoweukładuwspółczulnego),powstają
ztyrozyny.3,5,3’-trijodotyroninai3,5,3’,5’-tetrajodotyronina(tyroksyna)syn-
tetyzowanesąwtyreocytach,gdzienajpierwjodjestwbudowywanywtyrozynę,
tworząc3-monojodotyroninęi3,5-dijodotyroninę,którychpołączenieprowadzido
powstaniatrijodotyroniny.Połączeniedwóchcząsteczekdijodotyroninydajety-
roksynę.Dihydroksyfenyloalanina(DOPA),dopamina,noradrenalinaiadrenalina
