Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
machtejkoncepcji,jestniewiedza.Dlategoteżwiedzajestnaj-
wyższącnotą,ajejzdobyciepozwalaczłowiekowikroczyćbez-
błędnieprzezżycie.Należywtymmiejscupodkreślić,żewiedza
niedotyczyodkrywanianaturalnychprawrządzącychświatem
aninormfunkcjonującychwdanejgrupiespołecznej.Wiedzajest
wodniesieniudoczłowiekaefektempoznaniasamegosiebie
itkwiącychwczłowiekunormetycznych,któresąopartenawar-
tościachabsolutnych,aichprzestrzeganiejestnagradzanezgod-
niezautotelicznąaksjologią.Mówiącinaczej,nagrodązamoralne
postępowaniejestbycieczłowiekiemcnotliwym,oczymdowia-
dujesięonwtedy,kiedynieodzywasięjegodaimonion.Jedność
epistemeiethos,jakteoriiipraktyki,wyrażasięniewgłoszeniu
moralitetów,leczwpostawiemanifestującejrozpoznanewsobie
wartości.Ztejperspektywymożnalepiejzrozumiećoskarżenie
Sokratesaoto,żenieprzestrzegałobowiązującychwAtenach
prawżyciaspołecznego,orazojegopostawęwczasieproce-
su,wreszcieopowódpodjęciadecyzjiowypiciucykuty.Przeko-
nanieojednościteoriiipraktykiskłoniłogodopoświęceniawar-
tości,jakąjestżycie,wimięwartościmoralnych.Tęwłaśnie
postawęSokratesakrytykowałNietzsche,dlaktóregożyciemiało
wartośćbezwzględnąiautoteliczną.Wpodobnymduchu,choć
nieważtakradykalnysposóbodnosisiędopostaciSokratesa
ijegopoglądówBańka.
KrytycySokratesaintelektualizmuetycznegopodkreślalijego
słabośćtkwiącąwtym,żepoznanieniejestgwarantemmoralnych
zachowańczłowieka,czyliżewbrewwiedzyzawierającejograni-
czeniawolnościdążyondoichprzekraczania.Koncepcjęopartą
natakimzałożeniuodnaleźlifilozofowiewStarymTestamencie.
Przedstawieniezarysuiramchrześcijańskiejdoktrynyetycznej
stałosiętreściątrzeciegorozdziałupracy.Doktrynataopierasię
nakoncepcjigrzechu,awięcwinyczłowieka,którypomimowie-
dzynatematograniczeńwolności,czylizakazuwydanegoprzez
Prawodawcę,przekraczaje.OpiszawartywKsiędzeGenesis
(2,15)głosi,żeBógstworzyłdlaczłowiekaogródrajski,czyli
krainęszczęśliwości,wktórejmógłonzrywaćowocezdrzewa
poznaniaprawdyifałszu,anawetzdrzewanieśmiertelności.Za-
kazdotyczyłwyłączniespożywaniaowocówzdrzewapoznania
dobraizła.
21
