Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
człowieka,podkreślająciuwypuklajączasadęnierówności,która
określastosunkimiędzyludzkie.Konsekwencjąjestodzyskanie
człowiekakonkretnegoukrytegoprzeznurtplatońskizaideą
człowiekawogóle.
Odrzucenieetykichrześcijańskiejizastąpieniejejnarystokra-
tycznąetyką"ujawniadysproporcjemiędzypostawaminiewolni-
kaipana.Pandopuszczapostawęniewolnika,pomimożepre-
ferujedionizyjskiekreowanierzeczywistości.Niewolnik,który
swojezachowaniaopieranaresentymencie,czylizemście,nie
jestwstanienicwykreować,gdyżjegoaktywnośćsprowadzasię
doreakcji.Wypływazatemniezjegownętrzaiwolikreacji,
leczpozostajewyłącznieodpowiedziąnabodźcepłynącezoto-
czenia.Nietzschepostawęniewolnikaodnajdujenietylko
wchrześcijańskimaltruizmie,alerównieżwżjegozdaniemż
bliźniaczychnurtachsocjalistycznychidemokratycznych.We
wszystkichtychnurtachjestjakiśabsolut,któregowolaobjawia
sięwczłowiekukonkretnymjakonwolanicości".Wolatajest
źródłemdekadencjicywilizacjieuropejskiej.JednocześnieNietz-
schedostrzegapozytywnąrolęchrześcijaństwawrozwojukultury
europejskiej.Odróżniającnihilizmbiernyodnihilizmuczynnego,
podkreśla,żeetykachrześcijańskaobroniłaczłowiekaprzedtotal-
nymnihilizmemczynnym,którypotrafijedynieniszczyć,ażdo
samounicestwieniaczłowiekajakogatunku.Alebiernynihilizm
chrześcijaństwaniepowinienbyćnadaltolerowany,gdyżzłatwo-
ściąmożnagozastąpićnihilizmemsamozagłady.Dlategopodo-
konaniudiagnozyNietzscheprzechodzidoprognozyiterapii,
jakąmabyćideanadczłowieka.Chodzionadczłowieka,któryjuż
wGenealogiimoralnościnosiimięnczłowiekadostojnego".
Wrozdzialeszóstymprzedstawiłemkonsekwencjęteoretyczną
nprzewartościowania(Umwertung)wartości",którąjestetykado-
stojeństwa.Nadczłowiek,ogłaszającynśmierćBoga",ujawniaswą
istotęwwolimocy(WillezurMacht),którapozwalamuwykra-
czaćnpozadobroizło",ustanawianedlagrupyifunkcjonujące
wgrupie,wktórązostałnwrzucony".Wolnośćniejestpojmowa-
najakosamowola,którąodnaleźćmożnabybyłowfilozofiisofi-
stycznejżwniejwszakczłowiekjestmiarąwszystkiego,nieod-
powiadającaniprzednikim,anizanic.Nietzschebardzomocno
podkreślaścisłyzwiązekwolnościzodpowiedzialnością.Dostojeń-
25
