Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Gałązka,Motywacyjnaroladramywglottodydaktyce,Kraków2009
ISBN978-83-7587-012-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
14Częśćpierwsza.Rozważaniateoretyczne
1.Wczesneteorieuczeniasię
Pierwsiprzedstawicieleteoriikojarzeńpróbowaliwyjaśniaćzachowanieludzi
wkategoriachzaspokajaniapotrzebbiologicznych.Sugerowali,żezachowujemy
sięwodpowiednisposób,abyzaspokoićswojepotrzebyizredukowaćpopędy.
Podstawowepotrzebybiologiczneuruchamiająnastępniepotrzebydrugiegorzę-
du,takiejakkoniecznośćuczeniasię,którewedługtejkoncepcjiodbywasięprzez
proceskojarzeniaiwzmacniania.Tymsamympotrzebęuczeniasiępróbowano
wyjaśniać,odwołującsiędonaszychwczesnychdoświadczeńzdzieciństwa,kiedy
otrzymywaliśmyróżnegorodzajunagrodyiwzmocnienia(Hull,1951).Topodej-
ściedałopoczątekwspółczesnemubehawioryzmowi.
Behawioryścirozpatrująmotywacjęgłówniewkategoriachsystemukarina-
gród,przypisująckarzeszczególnąrolęwewzmacnianiupozytywnychpostaw
(Torndike,1927).Motywacjęujmująwięcprzedewszystkimwkategoriachze-
wnętrznych,badają,jakiespecyficznewarunkilubsytuacjepowodująokreślone
zachowanie,jakiebędąjegokonsekwencjeorazczyistniejeprawdopodobieństwo
jegoponownegowystąpienia.Jeślinaprzykładzanauczeniesięlistyczasowników
nieregularnychdzieckodostanietabliczkęczekolady,toczywinnejsytuacjibędzie
onomiałobardziejpozytywnystosunekdopodobnegozadania,czyteżwcelu
wywołaniapożądanegozachowaniapotrzebnebędąinnebodźceizachęty?
Innewczesneteoriemotywacjipróbowaływyjaśniaćtenproblem,opierając
sięnateoriachpotrzeb.Potrzebymajązeswejnaturyukładhierarchiczny-po-
cząwszyodpotrzebbiologicznychażpopsychiczne,cowywołujerodzajnapięcia
wewnętrznego,zmuszającegojednostkędoichzaspokojeniarównieżwsposóbhie-
rarchiczny.Wteoriachtychmotywacjabyłaokreślanajakopress(zang.),czylisiła
ponaglającaczłowiekadowyeliminowanianapięciaizaspokojeniapotrzeb.
2.Motywacjaosiągnięć
Teoriepotrzebwprowadziłyrównieżpojęciepotrzebyosiągnięćistałysięźródłem
powstaniateoriiosiągnięćJohnaW.Atkinsona(Atkinson,1964).Jejnajistotniej-
sząprzesłankąjesttwierdzenie,żeludziewznaczącysposóbróżniąsięwswoich
potrzebachosiągnięćiodnoszeniasukcesów.Dookreśleniaaktualnegostanu
motywacjiAtkinsonprzyjmujetermin„tendencja”.Wyróżniaichdwarodzaje:do
osiąganiasukcesuidounikanianiepowodzenia.Dlaniektórychludzipotrzeba
odnoszeniasukcesówjesttaksilna,żestajesięgłównądominantążycia,popycha-
jącąichdoosiąganiawszystkiego,czegozechcą.Inniniezwracająspecjalnejuwagi
nato,czyodnosząsukcesy,czyteżnie.Wteoriachmotywacjiosiągnięćważnejest
pojęcieoczekiwań,determinowanychprzedewszystkimprzezbodźcepochodzące
zsytuacjizadaniowej,doktórejmożnasprowadzićistotęprocesunauczania.Klu-
czowyjesttutajstopieńtrudnościzadania,czyliwzględneprawdopodobieństwo
sukcesulubniepowodzenia.Niewystarczywiedzieć,jakijestpoziompotrzeby
osiągnięćucznia,ponieważwkonkretnejsytuacjibędzieonrównieżzależnyod
