Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Gałązka,Motywacyjnaroladramywglottodydaktyce,Kraków2009
ISBN978-83-7587-012-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
16Częśćpierwsza.Rozważaniateoretyczne
żezwierzętailudzieszukająstanu,,optymalnegopobudzenia”,pozwalającegoim
najlepiejfunkcjonować.BadaniaJ.HuntaorazD.E.Berlyne’a(1965)potwierdza-
ją,żenawetszczurymotywowałaciekawośćpoznaniaczegośnowego,anietylko
chęćuzyskanianagrodywpostacipożywienialubuniknięciabólu.
WostatnichlatachMihalyiCsikszentmihalyi(1975)rozszerzyłiponownie
przeanalizowałpojęcieoptymalnegopobudzenia,ajegowspółpracownicystworzyli
koncepcję„przepływu”(flow).Wkoncepcjitejniewyjaśniasięproblemumotywacji
waspekciedoświadczeńjednostkilubzaspokajaniajejpotrzeb,alezakładasię,że
człowiekzachowujesięwokreślonysposób,ponieważtegochce.Stworzonowiele
różnychkwestionariuszy,wktórychpytanobadanych,dlaczegopodejmująjakieś
działanie.Badaniamiobjętoróżnegrupyzawodowe.Wynikaznich,żejeśliludzie
sązaangażowaniwjakieśdziałanieisilniezmotywowani,toobserwujemywśród
nichnastępującesymptomy:
–
sącałkowiciepsychicznieifizyczniezaangażowaniwdanedziałanie;
–
–
sąsilnieskoncentrowani;
wiedzą,czegochcą;
–
wiedzą,jakijestpoziomwykonaniadanejczynności;
–
niemartwiąsię,żeponiosąporażkę;
–
czaspłynieimbardzoszybko;
–
wyzwalająsięzwszelkichkompleksówitroskżyciacodziennego(Csikszentmi-
halyi,Nakamura,1989).
DoopisaniastanucałkowitegozaangażowaniaCsikszentmihalyi(1975)posłu-
żyłsięterminem„przepływ”,określającymsytuacje,wktórychjednostkapostrze-
gasiebiejakoposiadającąwysokipoziomumiejętnościorazchętniepodejmującą
nowewyzwaniasłużącepodnoszeniuowychumiejętności.Innymisłowy,człowiek
wierzywswojekompetencjeorazpoddajejeczęstymsprawdzianompoprzezpo-
dejmowanienowychzadań.Takiespojrzenienamotywacjępozwalanawyjście
pozateoriemechanistyczne,któreopisująjednostkęjakopozbawionąjakiejkolwiek
kontroliswojegozachowania.Dopierowpsychologiipoznawczejwyróżnionota-
kiezachowanieczłowieka,którejestkontrolowaneprzeznasząświadomość,oraz
takie,którejestpozakontrolą.
Motywacjazewnętrznavswewnętrzna
Wpsychologiiprzyjmujesię,żezachowanieczłowiekajestwzmacnianezewnętrz-
niebądźwewnętrznie,costałosiępodstawądowydzieleniadwóchtypówmoty-
wacji:wewnętrznejizewnętrznej(Lepper,Greene,1978;Deci,1985).Motywacja
wewnętrznatoaktywnośćautoteliczna,podejmowanaikontynuowanagłównie
zewzględunaniąsamą,nasamodziałanie,aniekonsekwencjezniegowynika-
jące.Jednostkapodejmujedanąaktywnośćzpowoduwewnętrznegodążeniado
wykonaniazadania,niezależnieodtego,czyzewnętrzniematojakąśwartość,czy
