Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
miąapublicystyką,ogólnedefinicjeformułowanozaśpodkątem
konkretnychwspólnotidoraźnychpotrzeb.Wramachrozma-
itychtypologiirozróżnianonarodyhistoryczneiniehistorycz-
ne,bądźteżpolityczneikulturowe;napodstawieodpowiednio
skrojonychdefinicjipewnespołecznościokazywałysięnarodami
wpełnymtegosłowaznaczeniu,innymzaś,niespełniającym
stosownychkryteriów,przypadałwudzialepośledniejszystatus
nnarodowości”,nludów”czyteżzaledwienplemion”.Klasy-
fikacjatakasugerowałazwyklepolitycznąpodrzędnośćdanej
grupywobecjakiejświększejcałości,równocześniezaśmożli-
wośćokreśleniawieluniepodobnychdosiebiewspólnotmianem
narodówlegitymizowałapodejmowanewichimieniudążenia
emancypacyjne.Wsporachodefinicjęnaroduróżnicepoglądów
częstopokrywałysię-ipokrywająnadal-zrozbieżnościąpoli-
tycznychzaangażowań.Jeżeliwciąguostatnichkilkudziesięciu
latdoszłodoakademickiejautonomizacjibadańnadkwestiami
narodowymi,towniemałejmierzezasprawąautorów,którzy,
problematyzującpojęcienaroduiosłabiającjegooczywistość,
poszerzylimożliwościdyskusjipozasferąbezpośrednichod-
niesieńdożyciapublicznego.Zdaniemniektórychautorówsam
fakt,żepodobnadyskusjastałasięmożliwa,świadczyosłabną-
cymznaczeniunarodujakokategoriipolitycznej2.
Samedefinicjenarodudzielisięniekiedynaobiektywi-
styczne,awięcopartenazewnętrznychcechachwspólnoty,oraz
subiektywistyczne,odwołującesiędoświadomościiwolijej
członków3.Wrzeczywistościjednakczynnikijednegoidrugie-
gotyputowarzysząsobiewewszystkichdefinicjach,aróżnice
dotycząraczejproporcji.Doobiektywnych,czyteżzewnętrz-
nychczynnikównarodotwórczychzaliczasięzwyklewspólnotę
2Twierdziłtaknp.E.J.Hobsbawm,NationsandNationalismsince
1780.Programme,myth,reality,Cambridge1990[wyd.2.1992],s.192.
3Szerszeomówienieobutypówdefinicji-zob.H.Kaśjanow,Teoriji
nacijitanacionalizmu,Kyjiw1999;J.Kurczewska,Naród,[w:]Z.Bok-
szański(red.),Encyklopediasocjologii,t.II,Warszawa1999,s.288-291,
J.Szacki,Otożsamości(zwłaszczanarodowej),nKulturaispołeczeństwo”
2004,nr3,s.18-26.
18
