Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mity,którewyszłyzobiegu
zmagazynowanychnakońcutegoneuronu.Związkitenastępniewchodzą
wkontaktzneuronemodbierającym,którymieścisiępodrugiejstroniema-
leńkiejszczelinyzwanejsynapsą(terminzaproponowanyprzezCharlesa
Sherringtonaw1897r.zanimjeszczejednoznacznieudowodnionoistnie-
nietakichszczelin).Oddziałującnaneuronodbierający,neuroprzekaźniki
sprawiają,żezwiększymlubmniejszymprawdopodobieństwemrównieżon
doświadczyprzepływuimpulsuelektrycznego.
Aledotakiegopoziomuwiedzyotym,jakkomunikująsięzesobąko-
mórkiprzekaźnikoweukładunerwowego,doszliśmydopieronaprzełomieXIX
iXXwieku.Najpierwmusiałasięrozwinąćtechnologiamikroskopowaitech-
nikibarwieniatkanek,dziękiktórymuczeniporazpierwszymoglizobaczyć
szczegółowąbudowęneuronów.Kluczowąpostaciąwtejdziedziniebyłwłoski
anatomCamilloGolgi(zwany„mędrcemzPawii”),któryw1873rokuopraco-
wałnowątechnikębarwieniasrebrem.Alenawetjegometodybyłyprymityw-
newedługdzisiejszychstandardów.Golgiijegowspółcześniniebyliwstanie
dojrzećszczelinmiędzyneuronami,dlategomylniesądzili,żekomórkiukładu
nerwowegosązesobązespoloneitworząmisternąsiećnerwową–byłatotak
zwanateoriasiatkowa.
Dopierwszychnaukowców,którzynieśmiało,lecztrafnie,przypuszczali,
żemiędzyneuronamimogąbyćszczeliny,należeliWilhelmHisiAugustForel
podkonieclatosiemdziesiątychXIXwieku.Dopierojednakhiszpańskineu-
robiologSantiagoRamónyCajalnadobreobaliłkoncepcjęsiecinerwowej
dziękiznacznemuudoskonaleniutechnikibarwieniaGolgiego.Choćmetoda
Hiszpananadalniebyłanatylezaawansowana,byuwidocznićszczeliny(sy-
napsy)międzyneuronami,tojednakznakomiterysunkiCajalanieprzyniosły
teżdowodównato,byneuronybyłyzesobązespolone.Opierającsięnaswo-
ichobserwacjach,Cajalwsposóbprzekonującywykazał,żeneuronysąod-
rębnymi,oddzielonymiodsiebieelementami–copóźniejokreślonomianem
doktrynyneuronowej.Cajalstwierdziłteżsłusznie,żeinformacjeprzepływają
przezneuronywjednymkierunku.
CajaliGolgiotrzymaliwspólnieNagrodęNoblawdziedziniefzjologiiime-
dycynyw1906rokuzawkładwpoznanieanatomiimózgu.Przytejokazjipo
razkolejnyokazałosię,jakuporczywebywająstare,błędnekoncepcje.Prze-
mówienienoblowskieGolgiwykorzystał,żebypowtórzyćswojeprzestarzałe
poglądynatematsiecinerwowychiraczejniesprawiedliwiepodsumować
doktrynęneuronowąCajalajakoledwieprzelotnąmodę.
34
