Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
11
poetyckiegoprzesuwającegobezpośrednizwiązekznaczącegoiznaczonego4.Za
kluczowetertiumcomparationistrafniejjestuznaćjęzyk.JakwskazywałBachtin:
(…)wezwaniedozabraniagłosu,prowokowaniesłowa,interpretacjaiocenategosło-
wa,ustalaniegraniciform,wjakichjestskuteczne(prawaobywatelskieipolityczne),
konfrontacjaróżnychdążeńisłów,sąaktaminiezmiernieważnymidlafunkcjonowania
moralnościiprawa5.
InterpretowanietematuprawawtwórczościSłowackiegozmuszatakżedojed-
noczesnegoporuszaniasięwobszarzeosobistychdoświadczeńpoety.Dlanaświe-
tleniaszerszejperspektywydotyczącejpodstawiźródełjegowiedzyprawniczej
konieczneokazujesięwłączeniewtokrozważańtropubiograficznego,związane-
gozedukacjąipracązawodową.
RedaktorzytomuLiteraturawgranicachprawa(XIX-XXwiek)6wskazywalina
czterypodstawowepłaszczyznystanowiącemetodologicznąpodstawęstudiówpo-
równawczychnadprawemiliteraturąnagrunciepolskim:1)prawowliteraturze:
badanianadmotywamitakimijakśledztwo,procesczykazusprawnyoraznadbo-
hateremliterackim–prawnikiem;2)literaturawprawie:badanianadliterackością
różnegotypuwystąpieńsądowych(np.technikiperswazjiinarracji);3)literatu-
raprzedsądem:badanianadprocesamiwytaczanymiprzezliteratówiliteratom
orazkwestiecenzuryiprawaautorskiego;4)literaturawobecprawa:badanianad
literackimprzedstawieniemproblemówzwiązanychzposłuszeństwemwobec
prawa,jegoobowiązywaniemikonsekwencjamijegoprzekroczenia,atakżenad
wprzęgnięciemliteraturywsłużbęwładzylubideologii,np.poprzezpodżeganie
dokonfliktówczyteżtworzenieutopiiidystopii7.Choćkażdazprzedstawionych
płaszczyznwytyczainteresującykierunekposzukiwań,niewszystkieokazująsię
jednakowoprzydatnewodniesieniudotwórczościSłowackiego.Wniniejszejksiąż-
ceświadomiepomijamzagadnieniazwiązanezcenzurąiobiegiemwydawniczym,
którewdużejmierzedotycząrecepcjidziełpoety,anieichtreści8.Największąrolę
4Metafora–flwyrażenie,wktóregoobrębienastępujezamierzonaprzemianaznaczeńskła-
dającychsięnaniesłów”,A.Okopień-Sławińska,w:Słownikterminówliterackich,red.J.Sławiński,
Wrocław2002,s.300.
5M.Bachtin,Słowowpowieści,w:tegoż,Problemyliteraturyiestetyki,tłum.W.Grajewski,
Warszawa1982,s.191.
6Literaturawgranicachprawa(XIX-XXwiek),red.K.Budrowska,E.Dąbrowicz,M.Lul,War-
szawa2013.
7Zob.tamże,s.11–12.
8BadanianatentematsąprowadzoneprzezMałgorzatęRowicką.Zob.tejże,Stosunekcarskiej
cenzuryzagranicznejdotwórczościJuliuszaSłowackiegowlatach1865-1914,flSztukaEdycji.Studia
TekstologiczneiEdytorskie”2015,nr1,s.21–31.
