Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI.LITERATURAAPRAWOIKULTURAPRAWNA–ZAGADNIENIAMETODOLOGICZNE
21
nikamiwdziedziniekulturyisztuki18.WodniesieniudokulturyXIXwiekutęme-
todęanalizyzastosowałam.in.AnneTeissier-Ensminger,którazajmowałasięes-
tetycznymiwaloramiKodeksuNapoleonaorazjegooddziaływaniemnamalarstwo
iliteraturę19.PolskiebadaniawtymkierunkuprowadziłtakżeKamilZeidler20.Za
przydatnenarzędziemetodologicznenależyteżuznaćarcheologięprawną,zajmu-
jącąsiębadaniemmaterialnychśladówistnieniakulturyprawnejiprawa,atakże
znakówisymbolizwiązanychzprawem.Dorobektychdyscyplinpozwalanp.na
skonstruowaniezbioruokreśleńzwiązanychzprzestrzeniąstanowienialubwy-
konywaniaprawa(np.ratusz,plac,salasądowaczydwór),atakżerekwizytami
władzyisądownictwa21.
Kulturaprawnajakozjawiskoodnoszącesiędoznajomościprawa,atakżeprak-
tykijegoużywania,oznaczawięcwięcejniżprawosensustricto–czyliaktstanowiony
iwynikającezniegonormyisankcje22.Zawieraonawsobietakżekontekstyhisto-
ryczneiobyczajowe,któremogłystaćsięczęściąświataprzedstawionegowdziele
literackim,ujawniaćsięprzezświatopoglądbohateraczyteżinstancjinadawczej:
narratoralubpodmiotulirycznego.Terminflkulturaprawna”rozumiemwięcjako
zbiórznanychSłowackiemufaktówimotywówzwiązanychzprawem,zarówno
sięgającychwprzeszłość(zwłaszczaprzynależnychdokulturyIRzeczpospolitej),
jakimuwspółczesnych,anawetokreślającychkształtprojektowanegosystemu
prawnegoprzyszłego,odrodzonegopaństwapolskiego.Konteksttenobejmuje
teorie,przepisyizwyczajeukształtowaneprzezeuropejskieprzemianyspołeczne
ifilozoficzneprzełomuXVIIIiXIXwieku,atakżeokolicznościnarzuconeprzez
sytuacjępolitycznąpozbawionegopaństwowościnarodu.Powstającawtenspo-
sóbcałośćpodlegałaindywidualnejoceniepoetyibyłaprzekształcanaprzezjego
18PrzykładowoNataliaJuchniewczpisałaoobecnościmotywuLewiatanawtwórczościThoma-
saHobbesa:flUkazanieprzezHobbesaobecnościestetykiisemiotykijęzykawprzestrzeniprawa
decydujeokoniecznościzbudowaniawizualnejformyobecnościtychżefundamentalnychporząd-
ków”.Zob.tejże,EstetykaprawaasymbolLewiatanauHobbesa,flPrzeglądFilozoficzny–NowaSeria”
2011,nr4,s.202.
19A.Teissier-Ensminger,LafortuneesthétiqueduCodecivildesFrançais,Paris2004.Anna
ŚliwińskadokonałarewizjinajważniejszychtezfrancuskiejautorkiwartykuleKodeksNapoleona
jakoprzedmiotestetykiprawa,w:Prawoakultura-kulturaaprawo,red.M.Juzaszek,Kraków2011,
s.259–275.
20K.Zeidler,Estetykaprawa,Warszawa2018.
21PorW.Maisel,ArcheologiaprawnaPolski,Warszawa–Poznań1982,s.10.Dorobekarcheologii
prawnejpozwoliłnawskazanierolimotywówtakichjaksenatorskiekrzesłoksięciaCzartoryskiego
wliściepierwszymDoKsięciaA.C.czytronPopielawKrólu-Duchu.
22Zob.T.Stawecki,P.Winczorek,Wstępdoprawoznawstwa,s.84–90.
