Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mutacjealbowędrówkiapokryfu
11
Śledzącnatomiastwędrówkiuapokryfu”
,niesposóbnieuwzględnić
konceptualizacjidominującejwkulturach(źródłowo)chrześcijań-
skich,którastanowipodstawęwszystkichprzekształceńtegopoję-
cia.Trudnoteżniezauważyćkoniecznychtransformacjizachodzą-
cychwpojęciachściślezapokryfemstowarzyszonych.Dotyczyto
przedewszystkimkanonu5,alewykazaćinterpretacyjnąefektyw-
nośćkażdegoznichmożnajedyniemutatismutandim.
***
uSemantycznedzieje,znaczeniowemodyfikacjeiwielorakie,hi-
storyczniezmiennedokumentowaneużyciaterminupoświadczają
jegopoliwalentnośćorazróżnenacechowaniaaksjologiczne”-pisa-
łaprzedlatyznawczynistaropolskichapokryfówMariaAdamczyk6.
5Natematwczesnychdziejówpojęciakanonu(odstarogreckiego
κανών,czyliprzyrządsłużącydopomiaru)orazzmianyjegotreściizakre-
suwwynikuteologizacjitegopojęciazob.J.Assmann,Pamięćkulturowa.
Pismo,zapamiętywanieipolitycznatożsamośćwcywilizacjachstarożytnych,
przeł.A.Kryczyńska-Pham,wstępired.nauk.R.Traba,Wydawnictwa
UniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2008.WedługAssmann-rozwa-
żającejrelacjełączącekanonipamięćkulturowąwfunkcjibudowaniawię-
zimiędzyjednostkąadanąkulturą-możliwościefektywnegofunkcjono-
waniawjejramachzależąwłaśnieodznajomościtworzącychgotekstów
istotnychkulturowo;zob.Kanoniarchiwum,przeł.A.Konarzewska,[w:]
eadem,Międzyhistoriąapamięcią.Antologia,WydawnictwaUniwersytetu
Warszawskiego,Warszawa2013.Opojęciukanonuliterackiegozob.m.in.
H.Bloom,TeWesternCanon:TeBooksandSchooloftheAges,Harcourt
Brace,NewYork1994;J.Guillory,CulturalCapital.TeProblemofLiterary
CanonFormation,TeUniversityofChicagoPress,ChicagoandLondon
1993;idem,Canon,[w:]CriticalTermsforLiteraryStudy,eds.F.Lentric-
chia,T.McLaughlin,TeUniversityofChicagoPress,Chicago-London
1993;A.Szpociński,M.P.Markowski,Kanon,[w:]Modimemorandi.Lek-
sykonkulturypamięci,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2014.
6Apokryf,[w:]Słownikliteraturystaropolskiej(Średniowiecze.Re-
nesans.Barok),red.T.Michałowska,przyudzialeB.Otwinowskiej,
E.Sarnowskiej-Temeriusz,Ossolineum,Wrocław1990,s.43.Zob.też