Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Mutacjeapokryfu
tylkodlawyznawców,aukrywaneprzedniewtajemniczonymi.Eks-
kluzywnośćstanowiłamiaręichwartości.
Semantycznypotencjałtakrozumianegoterminumożebyć,
wodniesieniudotwórczościliterackiej,wykorzystanydwojako.Po
pierwsze-naokreśleniedziełskrywającychjakieśgłębokie,sekret-
netreści,wyróżniającychsięwyjątkowymbogactwemznaczenio-
wym,wielopłaszczyznowymukłademsymboli,szczególnieskom-
plikowanąbudowąiwzwiązkuztymuważanychzatajemnicze,
wizjonerskie,ciemne,hermetyczne.Dziełatepostrzegasięjakoad-
resowanedowąskiegogronawybranych,odznaczającychsięodpo-
wiedniąwiedzą,przygotowaniem,specyficznąwyobraźniąiwrażli-
wością,będącychwposiadaniutajemnegokluczainterpretacyjnego.
Zadziełatakieuchodząnp.BoskaKomediaDantego,MiltoniCztery
ZoaWilliamaBlake’a,UlissesiFinnegan’sWakeJamesaJoyce’a13.Po
drugie-naokreślenietzw.literaturyzkluczem.Wtymprzypadku
chodziłobyjedynieoto,żeposiadaonadwakręgiodbiorców:wą-
skikrąguwtajemniczonych”
,czyliwyposażonychwodpowiednie
kompetencjepotemu,byrozpoznaćwśródprzedstawionychposta-
ci,ukrytepodmaskami,konkretneosoby,orazbardzorozległykrąg
uprofanów”14.
Przeniesieniepierwotnej-dośćswobodnietuwykorzystanej
-nazwyapókryphosnazwiązanezeStarymTestamentempismahe-
brajskieprzypisujesięOrygenesowi,którywcześniejstosowałjąna
określenietekstówchrześcijańskichgnostyków15.
KatolickiegoUniwersytetuLubelskiego,Lublin1986,s.32.Tohebrajskie
słowopochodziodczasownikagānăd,coznaczyuukrywać,wykluczyć”
.
13Zob.C.Wilson,Outsider–wizjoner,[w:]Outsider,przeł.M.Tra-
czewska,Rebis,Poznań1992.
14Zob.J.Prokop,Literaturazkluczem,uTeksty”1977,z.1;H.Mar-
kiewicz,Opolskiejliteraturzezkluczem,[w:]Zabawyliterackie,Oficyna
Literacka,Kraków1992.
15Miałotoprawdopodobniemiejscepojegonawróceniuzwalenty-
nizmu.Możnatylkodomniemywać,czykonwersjatamiałajakiśwpływna
zmianęaksjologicznegonacechowaniaterminu.
