Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
odróżnićwtłumieDzwykłychChińczyków”(używającwątpliwejkategoriiukutej
przezbrytyjskiegomisjonarzaMarshallaBroomhallawprzytoczonympowyżej
cytacie)pobiałychczapeczkachnoszonychzdumąjakowyróżniktożsamości.
Jednakbezzewnętrznychmanifestacjiprzynależnościdowspólnotywyznawców
islamurozpoznaniemuzułmanówmożebyćdużotrudniejsze-zazwyczajnie
odróżniająsięoniwyglądemodswoichniemuzułmańskichrodakówimówiątym
samymdialektemczyjęzykiemcoichsąsiedzi.
DualistycznycharakterspołecznościmuzułmańskiejwChinachzawszestano-
wiłpewienproblempoznawczyzarównodlazagranicznychgości,jakichińskich
niemuzułmanów.Jakwidaćzprzytoczonychpowyżejcytatówautorstwatrzech
zachodnichznawcówproblematykichińskiegoislamu,społecznośćsino-muzuł-
mańskabyładlanichbardzotrudnądojednoznacznejkategoryzacji.Podzielając
tradycyjnespojrzenienaChiny,skłonnibylionidokonywaćarbitralnychiosą-
dzającychpodziałównaDzwykłychChińczyków”(cokolwiekmiałobytoznaczyć)
imuzułmanów,czyliDChińczykówniezwykłych”albowręcznie-Chińczyków,jak
uznałJ.H.Effenberg.
ZjednejstronywieleprzemawiazauznaniemchińskichmuzułmanówzaChiń-
czyków.DlawspółwyznawcówzinnychkrajówsąoniczęstojedynymiChińczy-
kami,zktórymimająoniokazjęsięspotkać,isądlanichpoprostuwłaśnieDChiń-
czykami”1.Jednakrównocześnieichupartetrwanieprzyreligiiislamudlawielu
sinologów,podróżników,obserwatorówchińskiegożycia,którzyniebylimuzuł-
manami,stawiałoichpozanawiasemtego,cowtradycyjnymujęciuuznawanoza
Dchińskość”czyDbycieChińczykiem”.DlaniemuzułmańskichmieszkańcówChin
tenterminologicznyproblemniestanowiłbyćmożetakdramatycznegodysonansu,
bojęzykchińskirozróżniaobecnieDchińskość”wsensiepolitycznym(Zhonggu-
oren-tj.mieszkaniecChin)odprzynależnościdojednejzkulturowychwspól-
nottworzącychChiny(Han,Man-Mandżur,Hui-muzułmaninitp.).Jednak
dlaprzedstawicielidominującejwChinachkultury,zreinterpretowanejwczasach
nowożytnychwkategoriachetnicznychHan,muzułmaniechińscy-poprzezswoją
odmowęcałkowitegoupodobnieniasiędowiększościitrwanieprzyniezrozumiałej
dlanichtradycjireligijnej-równieżstanowilipewnąaberrację.Choćmuzułmanie
przebywaliwChinachodwielupokoleń,upodabniającsiępodwielomawzględami
doDmiejscowych”,utrzymywałasięmiędzyniminiewidzialnabarierakulturowa,
uniemożliwiającaostateczniestwierdzenie,żeobiegrupysącałkowiciejednym
itymsamym.JakokreśliłtoJonathanLipman,muzułmaniestalisiędlahanowskiej
większościDznanymiobcymi”-żyjącymiwChinachodniepamiętnychczasów,
lecztakodmiennymi,żeniemalniemożliwymidozrozumienia2.
1Takwłaśnieopisywałmiswoichchińskichkolegówpewienpolskiabsolwentuczelni
religijnejwArabiiSaudyjskiej:DChińczycyzapraszalinasdosiebienaswojejedzenie,aleza
dużobyłownimchili,typowachińszczyzna,niebardzonamsmakowała”.
2J.Lipman,FamiliarStrangers.AHistoryofMuslimsinNorthwestChina,Seattle1997,
s.XXXV-XXXVI.
