Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.M.Wieczorek–WSTĘP
toalboDdobremiejsce”,alboDmiejscenieistniejące”
2
.Zazwyczaj
jednakstanowionatakąformęustrojupaństwowego,któramaza-
pewnićpowszechneszczęście.Zracji,żenikomunigdynieudałosię
takiegoszczęściazapewnićwszystkimludziom,utopiępostrzegasię
jakonaiwnąiinfantylną–cojednaknieniesiewsobiekonieczności
krytykitychjejcech.Znaiwności(przynajmniejwteorii)człowiek
wyrasta.Niestetyuznawanietylkoludzkichoczywistościzarzeczy-
wisteoczywistościjesttąformąnaiwnościudorosłych,zktórejnie
zawsze,czywłaściwiej:prawienigdysięniewyrasta.Napodstawie
pewnychwspólnychwdanejkulturzeprzekonańwytwarzasięzta-
kichoczywistościutopie,które,gdybypozostałyimmanentnedla
danejgrupy,niestanowiłybywłaściwiewiększegoproblemuwświe-
ciepluralizmumyśleń.Zasadniczymnegatywnymelementemdanego
myśleniajestnatomiastfakt,żeutopiętakąchcesięekstrapolowaćna
resztęświataludzkiego,anawetwszechświatajakocałości.Wtym
wypadkunietylkoniemajużmowyopluralizmienazewnątrzróż-
nychmyśleń,alenawetopluralizmiewewnętrznym–utopierealizo-
wanenieznoszągłosówsprzeciwuinnychparadygmatów.Myślenie
tegotypuczęstokroćzarzucautopizmwszystkiminnymformacjom
myślowym,swojątylkouznajączafilozofięrealistyczną,którajed-
nakostateczniezmetapoziomusamaokazujesiębyćmyśleniem
utopijnym.
Utopiomzazwyczajtowarzysząmity.Pytanieoto,czym
różnisięmitodutopii,jesttrudnymzagadnieniem.Zpewnościąkaż-
dautopiajestmitem,leczniekażdymitmożemynazwaćutopią.Ta
bowiemniesiewsobie(wswejnaiwności)pozytywnąwartość–
utopiatodobrymit.Sammitzaśniekonieczniemusiposiadaćwso-
bieaspektoptymistyczny–możebudzićstrach,smutekczyprzepo-
wiadaćnajgorsze.ItakteżmitoSyzyfiemożnapotraktowaćjako
tragicznąhistorięprzebiegłegoplotkarza.Jakkolwiekbyjednaknie
oddzielaćmitówodutopii,tepierwszestanowiąopowieściinarracje
wykreowanebądźprzyjętewceludowodzeniaprawdziwościizasad-
nościrealizacjidanejutopii(pomimożesamrdzeńutopiipozostaje
2JerzySzacki:Spotkaniazutopią.Warszawa2000,s.11-12
9
