Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MIĘDZYHISTORIĄATEORIĄKILKAUWAGNATEMATSTATUSUDOKTRYNiii
tychpierwszychnarzetelneibezpieczneideologiczniebadania,mniej
zwracająceuwagęcenzury.Takiukładmiewałdobrestronyrównież
wobszarzedydaktyki,ponieważwykładowcyhistoriidoktrynmogli
swoimstudentompowiedziećowielewięcejniżchoćbyteoretycypań-
stwaiprawaczyteżwykładowcydyscyplinprawnoustrojowych49.Wyda-
jesięzatem,żehistoriadoktrynpolitycznychiprawnychdodziśsytuuje
sięwtymmiejscu,wktórymumieścilipromotorzyjejawansujako
przedmiotunauczanianawydziałachprawa.Stanowićmaonabowiem
przedpole,alerównieżfundamentbadańwzakresieteoriipaństwaipra-
waorazdyscyplinprawnoustrojowych,którychobowiązkiemjesttwór-
czewykorzystywaniedorobkuhistoriidoktrynnapotrzebybudowania
właściwychimkonstrukcjiteoretycznychiformułowaniauogólnień50.
Nieulegajednakwątpliwości,żeisamahistoriadoktrynmusiwspo-
mnianymdyscyplinomwyjśćnaprzeciwibardziejniżkiedykolwiek
nawiązywaćwswoichbadaniachdoaktualnejproblematykipolitycznej
iprawnej.Chodzibowiemoukazanie,cozdanejdoktrynyzachowało
sięwewspółczesnychpoglądachnapaństwoiprawoorazinstytucjach
obwiązującegosystemuprawa51.Tojednakniewszystko.Nowocześnie
uprawianahistoriadoktrynpowinnamiećcharakterrelacyjny,rozu-
mianyjakobadanieposzczególnychdoktrynpolitycznychiprawnych
wścisłympowiązaniuijakoreakcjanaproblemyizjawiskacharak-
terystycznedladanejepoki.Chodzioukazanieswoistegosprzężenia
zwrotnegopomiędzyuwarunkowaniamispołecznymidanegookresu
historycznegoipewnąideologiąlubdoktrynąjakoswoistąnaniereak-
cją.Zaprzykładposłużyćmożehipoteza,wmyślktórejilekroćpewna
grupaspołecznazyskujenaznaczeniu(lubchoćbytylkonaliczebności,
alewsposóbzaburzającydotychczasowyukładsiłwdanymspołeczeń-
stwie),tylekroćpojawiasiępewnaideologialubdoktrynauzasadniająca
pretensjetejżegrupydowspółuczestniczeniawkonstruowaniuładu
społecznego.Ztejperspektywydoktrynyliberalnebyłybywyrazemin-
teresówiaspiracjizamożnegomieszczaństwa,zaśdoktrynysocjalistycz-
49Ibidem,s.214.
50Por.J.Bardach,Metodaporównawcza...,s.142;H.Olszewski,Podejściehistorycz-
ne...,s.23.
51Stanowczopodkreślałtom.in.A.Sylwestrzak,zwracającuwagęnanasycenieKon-
stytucjiRPz1997r.pojęciamiwyprowadzonymizhistoriidoktryn;zob.Omówieniewystą-
pieniawdyskusjiwdniu17.10.2001r.(w:)DoktrynypolityczneiprawneuproguXXIwieku.
Wybraneproblemybadawcze,red.M.Maciejewski,M.Marszał,Wrocław2002,s.511.
49