Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ADAMCZARNOTA
Kiedyśwydawałomisięidałemtemuwyraznapiśmie,żemetodolo-
giamafundamentalneznaczenie,żejakudasięwyartykułowaćnormy
określająceprecyzyjniepostępowaniebadawcze,toniebędzieproblemu
zweryfikacjąefektówbadawczych4.Naiwniewydawałomisię,żedoj-
ściedoprawdytotylkokwestiaodpowiednichprocedurbadawczych.
Młodzieńczachorobascjentyzmujużmiminęła,alenadalpodpisuję
siępodtwierdzeniem,żekażdybadaczmusimiećsamoświadomość
metodologiczną.Ponieważmetodologiiniedasięoddzielićodteorii,to
jesttosamoświadomośćteoretyczno-metodologicznadotyczącazakresu
polabadawczegodyscyplinyorazistniejącychmetodweryfikacjiustaleń
badawczych.
Nieuzyskasięnigdycałkowitejakceptacjiprzezwszystkichbadaczy
normmetodologicznych,botejakwiadomoefektemprzyjętej
teorii,atazkoleiwynikazmniejlubbardziejuświadomionychzałożeń
normatywnych.Teostatnie,mówiącbardzoskrótowo,toodpowiedźna
pytanie:jakiświatspołecznychcielibyśmywidzieć,wjakimżyć?Jak
widać,dalekomidoakceptacjiWeberowskiegostanowiskaneutralności
naukiwogóle,anaukspołecznychwszczególności.Pomimoodejścia
odpozytywistycznejwizjinaukspołecznych,nieznaczyto,żemożemy
przejśćdoakceptacjiodmiennejskrajnościwyrażanejwhaślebrzmią-
cympostmodernistycznie,aletaknaprawdęreprezentującymcałkowity
nihilizmnormatywnyipoznawczy:nwszystkoujdzie,więcniechkażdy
działa,jakchce”.Jakiśkonsensusmoże,używającJohnaRawlsa,
overlappingconsensus,awięcnakładającesiępolakonsensusucodo
pewnychpodstawteoretyczno-metodologicznychsłużącychweryfikacji
procesupoznawczegowramachdyscyplinywydajemisięnietylko
użytecznyimożliwy,alenawetkonieczny.Dowodemniechbędziefakt,
żedopewnegostopniamożnaprowadzićracjonalnąwymianęargumen-
tówzpozycjidwóchodmiennychaksjologii.
Celemniniejszegotestujestopiscechszczególnychsposobówupra-
wianiadyscyplinyiwtensposóbwskazaniedrógdoosiągnięciaover-
4A.Czarnota,Ohistoriidoktrynpolityczno-prawnychmetodologicznie,Czasopi-
smoPrawno-Historyczne1988t.XL,z.1;tenże,Metodologiahistoriimyślipolitycznej
(w:)Studianaddziejamipolskiejmyślipolitycznej,red.T.Zieliński,vol.V,Wrocław1990;
A.Czarnota,Z.Jóźwiak,CzypróbasyntezypolskiejmyślipolitycznejXIXwieku?,Kwar-
talnikHistoryczny1983,nr4;A.Czarnota,Howtowritesyntheticalhistoryoflaw:some
preliminarytheoreticalandmethodologicalobservations,AustralianJournalofLawand
Society1990,vol.6,s.8–15.
56