Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NapłonącejUkrainie
czętawówczastrudnai—jaksięmiałookazać—długawojnaTurcjizWene-
cjąoKretęzaczęłabudzićnadziejenaewentualne,ostatecznejużodsunięcie
niebezpieczeństwazagrażającegopołudniowymgranicomPolski.Konieczny
byłdotegosojuszwszystkichpaństwzainteresowanychzniszczeniempotę-
giPorty
.Wewrześniu1645roku,pozdobyciuprzezTurkówKaneinaKre-
cie,pojawiłysiępogłoski,iżsułtannakazałTataromnapaśćnaRzeczpospo-
litą.PodwpływemtychwieściKoniecpolskinapisałlistdohospodarawoło-
skiego,deklarując,żegdytylkoordazbliżysiędogranicRzeczypospolitej,
onsam„zarazKozakomwszytkąpotęgąkażesięruszyć,abyCzarneMorze
czółnamiiludźmiswemiusłali”
24
.Jaksłusznieprzypuszczał,informacjaotre-
ścilistuzostałaprzekazanadoStambułu,wywierającodpowiedniewrażenie
nawielkimwezyrzeisamymsułtanie.Zagrozilioni,żegdytylkokozackie
czajkipojawiąsięnamorzu,przeciwPolscerusząTatarzyzDobrudżypod
wodząbaszysylistryjskiego.Koniecpolskiwyjaśniałwięcwkolejnymliście
prewencyjnycharakterswychostrzeżeń,dodając,że„TatarowiePortęmo-
lestująoszkody,któresięimodKozakówdzieją,ategoniepowiadają,że
onitegosąautorami,najeżdżającwprzódJegoKrólewskiejMościpaństwa:
bojeżeliKozak,głodnybędąc,odTatarówzniesiony,mszczącsiępowieco,
weźmieszczyptę,Tatarowiezaśwojskaposyłając,biorągarścią,lubogłowa-
misweminieraztęgonadstawiają”
25
.
Korespondencjaniepowstrzymaławszakżeprzygotowańdokolejnejwy-
prawytatarskiejprzeciwPolsce.Wkrótceokazałosięjednak,żemożnaliczyć
przynajmniejnakilkamiesięcyspokoju.Nadciągałysłotyichłodyjesienne.
Błotnistetraktystawałysięcałkowicienieprzejezdne.Przeprawyprzezlo-
dowatewodyrzektakżenienależałydoprzyjemności.Zradościączytano
równieżdoniesieniaobuntachiniepokojachnaKrymie,osporachmiędzy
murzamiioniepomyślnymdlaPortyprzebieguwojnyzWenecją.Jakwyni-
kałozrelacjidocierającychdoPolski,flotaweneckaprawiezupełniesparali-
żowałaokrętytureckiewewschodniejczęściMorzaŚródziemnego.
Wsierpniu1645rokuprzybyłdoRzeczypospolitejambasadorwenecki
GiovanniTiepolo.Zgodniezinstrukcjąmiałwyrazićpoparciedladywersyj-
nychdziałańkozackichnaMorzuCzarnym,obiecaćsubwencjęwwysoko-
ścitrzydziestutysięcyreali,opowiedziećsięzaporozumieniempolsko–mo-
24S.Oświęcim,Diariusz...,s.84.
25
Tamże,s.87.
24
