Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
B.Hasiów,H.Pospieszny
replikacjęwirusa,jegoakumulacjęiprzemieszczaniezkomórkidoko-
mórki.Efektydziałaniadryfuiselekcjisączęstotrudnedorozróżnienia,
bowiemobydwazjawiskamogąwystępowaćnatymsamymetapiecyklu
„życiowego”wirusaiichwpływnazróżnicowaniepopulacjimożebyćpo-
dobny.Zjawiskatezwyklejednakredukujązróżnicowaniewewnątrzpo-
pulacyjne,alezwiększajązróżnicowaniepomiędzypopulacjami[10].Fakt
istnieniawieluwariantówgenetycznychwjednymizolaciewskazuje,że
ewolucjęwirusównależyrozpatrywaćjakoprocesdziałającynagrupę,
anienapojedyncząsekwencję[11].
ZmiennośćgenetycznaRNAwirusówmaistotnywpływmiędzyinny-
minakontrolęwystępowaniachoróbwirusowychpoprzezprodukcjęma-
teriałuroślinnegowolnegoodwirusówlubprzezhodowlęodpornościową.
Nawetnajbardziejczułetestydiagnostyczneniebędąwstaniewykryć
wirusa,którymainnąsekwencjęnukleotydowąwobszarze,doktórego
naprzykładhybrydyzowałysondymolekularne.Powyższezagrożenia
wymagająprowadzeniastałegomonitoringupojawianiasięnowychwa-
riantówwirusóworazposzerzaniawiedzyocharakterzezmienności,
zwłaszczaunajgroźniejszychgatunkówwirusów.
2.Czynnikiwpływające
nazmiennośćgenetycznąRNAwirusów
Jednymzczynnikówmającychwpływnawysokązmiennośćge-
netycznąwirusówjestpolimerazaRNAzależnaodRNA(RdRp),która
nieposiadamechanizmunaprawybłędniewprowadzonychnukleotydów.
ZjawiskotoskutkujewyższączęstotliwościąmutacjiuRNAwirusów,
mieszczącąsięwgranicach10–3–10–4,cooznaczajedenbłędniewprowa-
dzonynukleotydna1000–10000[2].BadanianadzmiennościąRNAwi-
rusówwykazały,żemutacjezwiązanezpolimeraząniesąprzypadkowe
iprzeważniewykazująspecyficznydladanegogatunkucharakter,aw
przypadkuwieluwirusówtakżelokalizację[7,12].Najprostszyrodzaj
mutacji,zwanymutacjąpunktowąlubmutacjątypu„substytucjazasa-
dy”,poleganazmianiepojedynczegonukleotydu.Innymtypemmutacji
punktowejjestinsercjalubdelecjapojedynczegonukleotydu,którapowo-
dujeprzesunięcieotwartejramkiodczytu.Wiążesiętozezmianącałej
sekwencjibiałkazamiejscemmutacji,zatemmożeznaczącowpływaćna
właściwościwirusa.Mutacje,wwynikuktórychnastępujezmianajedne-
goaminokwasunainny,nazywanesąniekiedymutacjami„zmianysen-
su”.Wzależnościodpołożeniaaminokwasumutacjatakamożenaprzy-
kładwpływaćnawirulencjęwirusalubinterakcjewektor–patogen.
