Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Izoformybiałkap53–mechanizmichpowstawaniaifunkcjabiologiczna
57
Wykazano,żeΔN-p53syntetyzowanymożebyćzp53mRNAdzikiego
typuorazżewwarunkachinvitrobiałkap53iΔN-p53powstająwpro-
porcjiokoło5:1[10,11,17,23].Przypuszczasię,żep53mRNAulega
translacjiwedługtzw.mechanizmuleakyscanning.WwiększościmRNA,
któreulegajątranslacjiwedługtegomechanizmu,kodoninicjującysyntezę
białkaopełnejdługościznajdujesięwnieoptymalnymkontekścieKozak,
cosprawia,żeczęśćrybosomówgopomijairozpoczynasyntezęodkolej-
negokodonustart.Wprzypadkup53mRNAobydwakodonyinicjujące
znajdująsięjednakżewpodobnym,zbliżonymdooptymalnegokontekście
Kozak,ACUGCCAUGGAGdlapełnejdługościp53iCAAGCAAUGGAU
dlaizoformyΔN-p53.Zatemsekwencjapierwszorzędowap53mRNAnie
odpowiadaprostymregułom,zaobserwowanymdlainnychmRNAulega-
jącychtranslacjiwedługmechanizmuleakyscanning,chybażezałożysię
istotnąmodulacjęwłaściwościkontekstuKozakprzezstrukturędrugo-
rzędowąmRNA[17].
Alternatywnieprzypuszczasię,żetranslacjazarównobiałkap53opeł-
nejdługości,jakijegoizoformyΔN-p53możeprzebiegaćwedługmechani-
zmuwewnętrznejinicjacjitranslacjiwskutekobecnościwmRNAp53
elementówIRES[24–26].TranslacjazależnaodelementówIRESjest
ważnymsposobemalternatywnejinicjacjitranslacjiszeregukomórko-
wychmRNAibierzeudziałwregulacjiekspresjiwielugenówwróżnych
warunkachfizjologicznych[27].SugerowanyelementIRES,uczestniczą-
cywtranslacjipełnejdługościbiałkap53,znajdujesięwregionienieko-
dującym5,mRNAp53,podczasgdyelementIRESkierującytranslacją
ΔN-p53obejmujedodatkowofragmentregionukodującego[25].Wcześ-
niejszeeksperymentywykazały,żeΔN-p53,któreulegawysokiejekspre-
sjinapoczątkufazyS,możeułatwiaćprzejściekomórkizfazyG1dofazy
Spoprzezhamowanieaktywnościdzikiejformyp53[11].Wykazanopo-
nadto,żeelementIRESpośredniczącywtranslacjiΔN-p53jestnajbar-
dziejaktywnywłaśniewtrakcieprzejściaG1/S(Rys.4)[25].Wzrostak-
tywnościIRESnatymetapiepowodujezwiększonąekspresjęΔN-p53,co
zkoleinegatywniewpływanaaktywnośćbiałkaopełnejdługości,
zwłaszczażeizoformaΔN-p53nieulegadegradacjizależnejodMdm2.
Rola,jakąpełnip53wpunkciekontrolnymG1/S,zostajezahamowana,co
umożliwiaprzejściekomórkidokolejnejfazycyklu.Zdrugiejstrony,
elementIRESbiorącyudziałwtranslacjidzikiejformyp53wykazuje
największąaktywnośćwtrakcieprzejściazfazyG2domitozy.Wiadomo,
żenatymetapiecykludochodzidosilnegoobniżeniaefektywnościproce-
sutranslacjizależnegoodkapu,atranslacjazudziałemelementówIRES
zapewniaalternatywnysposóbsyntezyniezbędnychbiałek.Ponieważobec-
nośćaktywnegobiałkap53jestkoniecznadlapunktukontrolnegoG2/M,
