Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dymarskiegoEuropytzw.barbarzyńskiej
51
.Złożakredy,krzemieniaznajdująsię
natereniepograniczamazowiecko-ruskiego,rudydarnioweżelazanaNizinieMa-
zowiecko-Podlaskiej,wdolinieNarwi,Bzury,Neru,kompleksachtorfowiskwdoli-
nieBiebrzy,OmulwiiWkry
52
.Śladypracownizłotnictwaiodlewnictwabrązu,su-
gerująceistnienieośrodkówwczesnomiejskich,znalezionowPłocku,Czersku,Błoniu
iBródnie,śladywytwórczościrzemieślniczejnp.wBródnie,KamionceNadbużnej,
Drohiczynie,Szeligach(takżeprzygranicznymRadomiu)
53
.Rejonysłononośnena
Mazowszuznajdowałysięnaznacznejgłębokościwzachodnichczęściachregionu.
Tegotypuzłoża,łatwiejszedowydobycia,występowałynapołudniuPolskiorazna
KujawachiwewschodniejczęściWielkopolski
54
.
NajcenniejsząkopalinąMazowsza,główniepółnocnego,byłbursztyn
55
,kopany
prymitywnymimetodamiodXIIIw.,wyczerpanyostateczniewXIXwieku
56
.Jednak
B.Dymekwskazywał,żeszlakbursztynowyomijałtrudnedoprzebyciaterenyMa-
zowsza
57
.Źródłaarabskie(AbuJasufal-KindiczyMuhammadibnAhmadal-
-Muguaddasi)wprawdziewspominająoprzywożeniunajbardziejcenionegonaob-
szaracharabskichbursztynubałtyckiegoodSłowian
58
,jednakżedocierałondoAra-
bówgłównieszlakiemwareskimlubszlakiemrozpoczynającymsięwSambiiibie-
gnącymwkierunkuZatokiFińskiej
59
.Wydobywaniebursztynumazowieckiegonie
miałozatemwiększegoznaczeniadlarozwojuosadnictwa
60
.Byćmożejednakznale-
ziskamonetrzymskichwiążąsięzprzemierzaniemPolskiwposzukiwaniuburszty-
nu
61
.JednakwporównaniuzMałopolskąnaMazowszujestichmniej
62
,coświadczy
osłabejpenetracjitegoterenuprzezcudzoziemców.
Kolejnymczynnikiemwpływającymnarozlokowanieosadnictwajestprzebieg
rzek–mogłybyćosiąosadnicząbądźgranicąosadnictwa,któranastępnieczęsto
stawałasięgranicąadministracyjną.Rzekiodgrywałynietylkorolękomunikacyjną
bądźgraniczną,aletakżedostarczałypożywienia,np.zanajbardziejrybnąrzekę
północno-wschodniejPolskiuchodziłaBiebrza.SporeznaczeniezarównodlaMa-
zowsza,jakidlaMałopolskimiałaWisła.Nadniąrozwinęłysięmiasta,wmiejscach,
gdzietarasyzalewowesąwęższe,podpiaskamiimadamiznajdująsięprogiztward-
111111
51
K.Bielenin,Żelazo...,s.165,167
52
J.Tyszkiewicz,Środowiskogeograficznewpradziejach...,s.45-46
53
M.Dulinicz,ZalążkimiastnawczesnośredniowiecznymMazowszu(X-XIIw.),RM,13,2001,
s.15-18
54
A.Jodłowski,Zmetodykibadańarcheologicznychnadprodukcjąsolinaziemiachpolskichdopołowy
XIIIw.,KHKM,20,1972,s.611-621
55
R.F.Mazurowski,Bursztyn,[wo]Człowiekiśrodowiskowpradziejach...,s.178,ryc.1,s.179,ryc.2,
s.180
56
B.Kosmowska-Ceranowicz,Polskaopowieśćobursztynie,Warszawa2006,s.33
57
B.Dymek,Mazowszedo1247r.Zarysdziejów,Warszawa1995,s.21
58
T.Lewicki,Zestudiównadźródłamiarabskimi,„SlaviaAntiqua”,3,1951-52,s.154,158
59
Ibidem,s.176
60
KorzyścizeksploatacjibursztynunaterenieziemichełmińskiejodXIIIw.miałczerpaćza-
konkrzyżacki.Zob.J.Grabowska,Polskibursztyn,Warszawa1982,s.15
61
S.Kubiak,ZnaleziskamonetrzymskichzMazowszaiPodlasia,Wrocław1979,s.9orazmapy1-5,
s.12-16
62
A.Kunisz,ZnaleziskamonetrzymskichzMałopolski,Wrocław1985,s.7,mapa1,s.8-9,mapa2,
s.11,mapa3,s.12-13,mapa4,s.15,mapa5,s.16,mapa6,s.17
23
