Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
HenrykSamsonowicz
namizachodzącymiwustrojuikulturzespołecznościplemiennychnawet
gestymałozrozumiałe(lubpozbawionejużodniesieniadowspółczesnej
rzeczywistościpodnoszenienatarczywybranegowodza,wyrażaniezgo-
dybiciemwtarcze)grałyistotnąrolęwprzekazywaniuinformacji.Zapew-
neinformacjiwielowarstwowej,dlaelitkościelnychzrozumiałej,pojmowa-
nejmniejmożeszerokoprzezdostojnikówtowarzyszącychceremonii,adla
szerszejwidownistanowiącejzespółznaków,możeniezawszeczytelnych,
aleuwierzytelniającychuroczystość.Możnaoczywiściezastanawiaćsię,jak
daleceprzekazywanetreścibyłypowszechniedostępne,wjakimstopniu
grałyrolęjedyniegestówmagicznych,alenatopytanietrudnoodpowie-
dziećprzybrakuźródeł.
Jakwiadomo,naołtarzupodczasnabożeństwakoronacyjnegoznajdowa-
łysię,pozaolejamiikielichamimszalnymi,trzygłówneatrybutyuroczysto-
ścikorona,miecziberło18.Czyprzezwszystkichuczestnikówceremoniite
przedmiotybyłypostrzeganezgodniezintencjamiorganizatorówuroczy-
stościniewiemy,aleichobecnośćzpewnościąbyłaświadectwemprzej-
mowaniaczyuzyskiwaniawładzy.KarolWielkinadawałnapewnowpełni
świadomieswojekrólestwosynowipoprzezprzekazaniesymboliwładzy
miecza,korony,berłaistrojuceremonialnego19.
Korona,przystrojenieuroczystegłowy,występowałoodbardzodawna
wśródróżnychludównawszystkichbodajkontynentach20.Opaskinoszone
przezdostojnikówplemiennychwAfryceiwAzji,wieńcelauroweolimpij-
czykówczyzwycięskichwodzówodbywającychtriumfywRzymie,były
zawszesymbolemwywyższeniaczłowieka.Koronazapewnepowstałaa-
śniezwieńcanakładanegonagłowęzwycięskichwodzów,zawodników
olimpijskich,laureatówturniejówpoetyckich.WBizancjumznakiema-
dzy,znaczenia,godnościbywałpoczątkowodiadem,późniejodczasówJu-
stynianastemma.NaWęgrzechjejpołączeniezuroczystymnakryciemo-
wyprzysłanymprzezcesarzaMichałaVIIdałopoczątek„koronieświętego
Stefana”.KoronaKarolaWielkiego,wrzeczywistościpochodzącadopiero
zprzełomuXiXIw.,uzyskaławtymczasiekształt,któryzadomowiłsię
1111111
s.16.Por.natentematJ.Pysiak,Gestmonarchyiwizualizacjasymbolikirytuałówzwiąza-
nychzkultemrelikwiitranslatioiostensioreliquiarum,„PrzeglądHistoryczny”t.97,
2006,z.2,s.165nn.
18P
.E.Schramm,Kaiser,Königeundpste...,II,s.142.
19Zob.W.Fałkowski,PotestasRegia…,s.17.
20Por.HistoriaAfrykidopoczątkuXIXwieku,red.M.Tymowski,Wrocław1996,szczeg.
tekstredaktoratomus.732nn.