Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Początkidebatyliterackiejlatdwudziestych
tematycznautworówlirycznych,epickichczydramatycznychwinnakoncen-
trowaćsięnaokresierewolucji,naróżnorodnościformwalkiklasowejmas
pracujących(przeważniechłopskich)oraznaszerokichpanoramachzżycia
chłopstwaujętychprzezpryzmatmaterialistycznegoświatopoglądu(pkt.28-29)
[Платформа.деолог.чна1928:273].Wkażdymutworzepowiniendominować
jedengłównywątek,dynamicznerozbudowywanyzgodniezjegotreściąspo-
łecznąorazgłównymipostulatami,jakimmusisprostaćtwórczość,opisanymi
wpunkciepierwszymtekstuPlatformy.
3.PROBLEMFORMYITREŚCI.TeoretycyPługapostulująprymattreścinad
formą,którawinnacharakteryzowaćsięprostotąorazoszczędnościąśrodków
artystycznych(pkt30)[Платформа.деолог.чна1928:273].IdeolodzyPługa
całkowicieodrzucająprzekształceniaformalnenagrunciewersologii,języka
orazsemantyki.Wszelkatwórczośćwichoceniewinnastronićodpstrokatej
mozaikowejornamentyki,którajedynierozpraszauwagęodbiorcydziełaijak
uimażynistówstanowicelsamwsobie(pkt33)[Платформа.деолог.чна1928:
274].Nienależyrównieżprzywiązywaćzbytniejwagidowarstwybrzmieniowej
utworu,jakczyniątosymboliści(pkt35)[Платформа.деолог.чна1928:274].
Podobnienależyzerwaćzwszelkimieksperymentamiwobrębiewarstwysłowo-
twórczejirytmicznej,któresąjedynie,jakwprzypadkutwórczościfuturystów,
pozbawionymitreściwprawkamiformalnymi(pkt34)[Платформа.деолог.чна
1928:274].Należydążyćdoorganicznegopołączeniaelementurytmiczno-
-dźwiękowegoztreścią,dominantąutworu,dbająconależytąproporcjęmiędzy
niminaprzestrzenicałegoutworu(pkt.30,34,35)[Платформа.деолог.чна
1928:274].nZadaniemPługa-podkreślaliteoretycyugrupowania-niejest
kultywowanieformy,któradotądistniała,aleodnalezieniejejnowychzasad
itypologii,poprzezpraktyczneopanowaniestarychformliterackichiprze-
kształcenieichnagruncienowejtreściklasowej”[Платформа.деолог.чна
1928:274].
4.STOSUNEKDOTRADYCJILITERACKIEJ.StosunekideologówPługado
zastanejtradycjiliterackiej,wyłączającjejzdobyczeformalne,jestskrajnie
negatywny.Zarzucająjejbrakzaangażowaniaioderwanieodrealnychproble-
mówwspółczesnejimrzeczywistości.Wichocenietradycjaliterackanuwięzła
namistycyzmie,szukającratunkuwzewnętrzności,uciekawsferę«sztuki
czystej»,bawiącsięformąjakocelemsamymwsobie.Przykłademtegorodzaju
twórczościsądziełaneoklasyków,imażynistów,futurystów,symbolistóworaz
innychprzedstawicielisztukimieszczańskiej”[Платформа.деолог.чна1928:
273].Jakiobrazliteraturywyłaniasięztychprerogatyw?Wświetleplatformy
Oktiabr'atwórczośćliterackamauczynićzadośćpięciugłównympostulatom:
a)literaturawinnabyćuzależnionaoddoraźnychpotrzebpolitycznych:ma
kształtowaćświadomośćmaschłopskichwduchurewolucjiproletariackiej,
b)literaturawinnacharakteryzowaćsięskrajnymutylitaryzmemspołeczno-poli-
tycznym:mabyćnarzędziemwzaprowadzaniuładuspołeczno-politycznego,
c)literaturawinnaodwzorowywaćwspółczesnąrzeczywistośćwiejskąwraz
zjejgłównymiproblemami,
45
