Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W1920r.założonazostałanowapartiapolitycznaonazwieAl-
Hizbad-Dusturial-Hurrat-Tunisi(KonstytucyjnaWolnaPartia
Tunezyjska)nazywanawskrócieDustur(Konstytucja).Założyli
jądziałaczezkręguMłodychTunezyjczyków,anajejczelestał
znanynarodowiecAbdulazizTha’albi(Abdal-Azizas-Sa’albi).
Narodowcytunezyjscypróbowaliprzedstawićproblem
niepodległościichkrajunakonferencjipokojowejwParyżu,ale
Tha’albizostałaresztowanyzazbytradykalnepoglądy[312].
Wstyczniu1926r.władzefrancuskiewydałyprzepisy
zaostrzającekaryzadziałalnośćskierowanąprzeciwkorządowi
iadministracjiprotektoratu.Zabronionom.in.krytyki
jakiegokolwiekurzędnikapaństwowego–czytoFrancuza,czy
toTunezyjczyka[313].WpartiiDusturdoszłodorozłamu.Grupa
działaczymłodegopokolenianaczelezHabibemBurgibą
krytykowałaprzywództwoisamegoTha’albiego,ażwkońcu
wystąpiłazpartiiw1937r.izałożyłanową–Neo-Dustur.Tapartia
sformułowałabardziejradykalnestanowiskoniżstaraiżądała
odFrancjibezwarunkowegozniesieniaprotektoratu[314].
PokapitulacjiFrancjiwwojniezNiemcamiw1940r.,rząd
wVichyreprezentowałwTunezjijakoRezydentGeneralnyadmirał
Jean-PierreEsteva.CzołowidziałaczeNeo-Dusturuzostali
aresztowani.Pewnąsamodzielnośćprzejawiłwtymczasiewładca,
którymod1942rokubyłMoncefBej(MuhammadVIIMunsifBaj).
Łamiącdotychczasowąpraktykę,zacząłjeździćpokrajuispotykać
sięzpoddanyminaznaksolidarnościzichtrudnąsytuacją
materialnąwywołanąprzezwojnę.MoncefBejpróbowałteż
neutralizowaćpropagandęantysemicką,któraprowadziłrząd
wVichyiktóramogładoprowadzićdopogromówŻydów
wTunezji.Władcapodkreślał,żeŻydzitunezyjscysąjego
wiernymipoddanymiiwspółczułichtrudnemulosowi[315].
KiedywMarokuiAlgieriiwylądowaływojskabrytyjskie
iamerykańskie,arządwVichyrozpocząłnegocjacjeoprzerwaniu
ognia,doTunezjiprzybyłyjednostkiarmiiniemieckiejibejznalazł
sięwtrudnejsytuacji.Zarównoalianci,jakiNiemcynamawiali
