Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
podatkówiopłat[105].
Ponieważdochodyzpodatkugruntowegobyłyprawiewcałości
przeznaczanenapotrzebytychprowincji,zktórychpochodziły,
głównymźródłemwpływówdoskarbupaństwabyłyopłatycelne.
Reformąsystemuopłatcelnychzajmowalisięfinansiścibelgijscy
zJosephemNausemnaczele.W1903r.Nauszaproponowałnowe
stawkicelne,wyższeodpoprzednich.Jeślidotejporykupcyirańscy
płacili5%cłaliczonegoodwartościwywożonychtowarów,toteraz
wysokośćopłatwywozowychmiaławynieść20%wartości
towarów.Politykafinansowastałasięgłównyminstrumentem
oddziaływaniawielkichmocarstwnaIran,apytanieoto,czydalej
pożyczaćpieniądzecorazmniejwypłacalnemudłużnikowi,stałosię
przyczynąpoważnegosporumiędzyWielkąBrytaniąaRosją
naprzełomieXIXiXXwieku[106].
PolitykafinansowaNausawywołałaniezadowoleniekupców
iurzędnikówpaństwowych,którzyobawialisię,żecięcia
wwydatkachbudżetowychzmniejsząichwynagrodzenia.
Zaniepokojenieskutkamireformwyrażałarównieżczęść
duchowieństwa[107].Niebezznaczeniabyławrogośćwarstwy
duchownychdocudzoziemcówiichrosnącegowpływunasprawy
państwa.Natymtlewlatach1902–1903doszłodolicznychaktów
przemocywobecchrześcijan,wyznawcówjudaizmu
ibahaizmu[108].DoIranuprzenikałyideerewolucyjnezsąsiedniej
Rosji,głównieprzezpracującychtamrobotnikówirańskich.Echa
wojnyrosyjsko-japońskiejorazideerewolucjirosyjskiej1905
r.byłydyskutowanewkręgachtych,którzyniezgadzalisię
zdespotyzmemwładcyorazopresyjnąpolitykąrządu[109].
Sytuacjafinansowapaństwastałasiękatastrofalna.Rządzaciągał
zagranicąwielkiekredytyiniebyłwstanierealizowaćnawet
obsługizadłużenia,niemówiącospłacie
kapitału[110].Wpaździerniku1906r.wPetersburgurozpoczęłysię
rozmowyrosyjsko-brytyjskienatematkrytycznejsytuacji
finansowejIranuimożliwościspłatyprzezrządtegopaństwa
zadłużeniazewnętrznego.Wtrakcienegocjacjirodziłysięcoraz
