Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
państwawręceneutralnegotechnokraty.Kiedywięcamerykański
ekspertzażądałodparlamentuprzekazaniamupełnejkontrolinad
wpływamiiwydatkamibudżetowymi,władzerosyjskieibrytyjskie
uprzedziłybankikomercyjne,abytenieudzielałypożyczekrządowi
perskiemu.GdyShusterprzystąpiłdoreformowaniasystemu
ściąganiaopłatcelnych,niezadowolenieobjęłoszerokiewarstwy
społeczeństwa[121].
WlistopadzierosyjskiewładzewojskowezażądałyodTeheranu
zdymisjonowaniaShustera.RządwTeheranieskłonnybyłprzyjąć
ultimatumrosyjskie,aleMadżleswyrażałkategorycznysprzeciw.
Wówczaskorpusrosyjskiliczącyokoło12tys.żołnierzyioficerów
zająłTebrizirozpocząłprzygotowaniadoatakunaTeheran.
Prawdopodobieństwopowodzeniatakiegoatakubyłobardzo
wysokie,wzwiązkuzczymrządzdecydowałysięnadrastyczny
krok.24grudnia1911r.członkowieMadżlesuzostaliusunięci
zbudynkuparlamentu,anastępnegodniaShusterowiwręczono
zawiadomienieodymisji.Dowybuchuwojnyparlamentniezebrał
sięjużanirazu.AnglicytraktowaliobecnośćwojskowąRosjijako
czynnikstabilizacyjnyiniedomagalisięewakuacjirosyjskich
wojsk[122].
WyjazdShusterazadałciosfrakcjireformatorów.Stanfinansów
państwaszybkosiępogarszał.Drogistałysięniebezpieczne,
akupcymusielipłacićlokalnymwładcomdaninęzaprzejazdprzez
ichterytorium.Wniektórychprowincjachhandelzamarł.Państwo
defactookupowaływojskarosyjskieibrytyjskie.Przejawem
niestabilnościsytuacjipolitycznejbyłyczęstezmianypremiera
iministrówwrządzie.BrytyjczycyiRosjaniewywieralipresję
narządwceluuzyskaniakoncesjidlaswoichspółek,ale
ministrowierozkładaliręce,mówiąc,żezależytoodMadżlesu,
któryniedziałałwzwiązkuznieobecnościąregenta.Brytyjczyków
interesowałyprzedewszystkimkoncesjenawydobycieropy.
Znaczenietegosurowcawzrastałowmiarędojrzewania
wbrytyjskichkręgachwojskowychplanówprzestawieniafloty
morskiejzwęglanaropę,coteżostatecznienastąpiłow1914roku.
RopęnaftowąwIranieodkrytow1908r.,ajejwydobycie
