Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
r.wogniupowstaniaantytureckiego[19].14maja1915r.wojsko
rosyjskieweszłodoWanu.Wmieściedoszłodopogromów
muzułmanów.Ciznich,którzyprzeżyli,musieliuciekać.Wkrótce
wolneodTurkówmiastozaczęłoprzyciągaćOrmianzcałej
wschodniejAnatolii,anawettakodległychterenów,jakMosul.
Liczononato,żewrejonieWanupowstaniepodrosyjskąkuratelą
ormiańskiepaństwo.Niektórympowracającymudałosięuniknąć
deportacji.Wmieścieiokolicachznalazłosięokoło250tys.
Ormian,podczasgdyprzedwojnąliczbaludnościniemuzłmańskiej
imuzułmańskiejwregionienieprzekraczała50tysięcy.Jednak
wjużwlipcu1915r.armiaosmańskaprzegrupowałasiłyioddziały
rosyjsko-ormiańskiezaczęłysięwycofywać.Zanimipodążyła
ormiańskaludnośćcywilnawliczbieokoło200tysięcy.Panika
towarzyszącaewakuacjibyłatrudnadoopisania.Ormiańscycywile
balisięzemstyosmańskichwładzimuzułmańskichsąsiadów.
PorzucaliwięcdobytekispieszylizarosyjskąarmiąnaKaukaz.
Około40tys.znichzginęłowczasietegomarszualbo
zwycieńczenia,albozrąkKurdów[20].
DrugakwestiatoliczbaofiarprzymusowychwysiedleńOrmian.
Źródłatureckiemówiąo200tys.zabitych,źródłaormiańskie
–odwóchmilionach.Jednymzpunktówwyjściadorozważań
natentematmogąbyćwynikispisupowszechnegoludności
ImperiumOsmańskiegoz1914roku.Wedługnajczęściej
podawanychdanych,wpaństwiemieszkałowówczasod1,4do1,5
mlnOrmian.Ostrożneszacunkimówią,żedeportacjąobjętych
zostałowlatach1915–1916około400tys.osób,aokoło700tys.
uciekłozTurcjinaKaukaz,doEuropyiUSA.Ponieważwedług
spisuz1927r.wRepubliceTureckiejmieszkałojakieś140tys.
Ormian,toprzyzałożeniu,żew1914r.wpaństwiemieszkało1,4
mlnosóbtejnarodowości,a700tys.uciekłopozagranicepaństwa,
populacjaOrmianwTurcjizmniejszyłasiędo1927r.o560tysięcy.
Przyjmując,żew1914r.wImperiumOsmańskimmieszkało1,5
mlnOrmian,stratyludzkiewyniosły660tysięcy[21].
Trzeciakwestiapozostajenajbardziejkontrowersyjna.Strona
tureckauznaje,żewewschodniejAnatoliidoszłodokonfliktu
