Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
świadomejzafałszowańiprzekłamań,któremapastwarza;wręczprze-
ciwnie,roiłosięnanichodpotworów,białychplam,niezbadanychte-
renów,którebudziłyraczejgrozęniżpolitowanie,rozmaitychterraubi
leones.Choćsłowo„mapa”wywodzisięponoćodprozaicznegowło-
skiego„mappa”
,czyli„płótno”
,tozuchwałepragnienie,abyujrzećzie-
mięzgóryisporządzićjejwizerunek,maczęściowodemonicznąpro-
weniencję:wdialoguCharonLukianazSamosatwłaśniedemon
zwracasiędobogaHermesazprośbą,abyspiętrzyłgóry,tworzącro-
dzajwieży-zjejszczytumożepotemoglądaćświat2.Trudnoniepo-
myślećtutajosłynnejsceniezEwangelii,wktórejtasytuacjauległa
niejakoodwróceniu-toszatan,czylinajpotężniejszyprzedstawiciel
światademonicznego,prowadziBoga-Chrystusa-naszczytgóry
ikusiGodoczesnąwładząnadrozpościerającymisięprzednimob-
szarami.
Wieleśredniowiecznychmapprzedstawiałopozaznanymiwów-
czaskontynentamizjawiskazgołafantastycznelubniepotwierdzone:
widaćnanichbezgłowychSternocefali,zamieszkującychrubieże
świata,personifikacjeośmiuwiatrów,kolistąJerozolimęwsamymcen-
trummapy,czarodziejskiedrzewazlegendoAleksandrzeWielkimczy
domniemanetrasywędrówkiTrzechKróli.Licznągrupęstanowiły
mapytypu„TO”
,powstającezwyklewpracowniachklasztornychwXI
iXIIwieku;ichzasadniczymiwyznacznikamibyły:okrąg(pierścień
oceanuokalającegoziemię)orazjegowewnętrznypodziałnatrzypola,
przypominającyliteręT:wgórnympoluumieszczanozazwyczaj-co
dziwiwspółczesnegoodbiorcę-wschód,czyliAzję,wdolnychzaśpo-
zostałedwakontynenty:EuropęiAfrykę.
Dużowysiłkuwkładanowokreśleniepołożeniaziemskiegoraju
(biblijnegoEdenu)ijeszczenapiętnastowiecznychmapachmożna
oglądaćodgrodzonyognistązaporąogródrajskinaziemi,Adama
iEwę,atakżeKrajGogaiMagoga,czy„hospicjumświętegoMakarego”
2F
.Pellegrino,Geografiaiimaginacja,tłum.zbior.,Warszawa2009,s.35.
18
