Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODTŁUMACZA
I.GENEZATRAKTATU
W1643rokurozeszłysięwśródprzyjaciółholenderskichKartezjuszapogłoski,
iżPrincipiaPhilosophiae1,któremiaływkrótceukazaćsięwdruku,zajmująsiętylko
martwączęściąprzyrody.ZaniepokoilisiętymPollotiHuygensiprosilifilozofa
kilkakrotnie,byniepozbawiałichwynikówswoichbadańnadczłowiekiem
iumieściłjerównieżwswoimdziele.Istotnie,Kartezjuszmiałpoczątkowozamiar
wpiątejiszóstejczęściswegodzieławyjaśnićnaturęistotżyjącychiczłowieka,
zamiartenjednakporzuciłzbrakunależytychdoświadczeń.Pomimotonieprze-
stałwtymkierunkupracowaćiwrokpoukazaniusięZasadfilozofiiwydawało
musię,iżbędziemógłniebawemukończyćcałąfizykęwedługdawnegoswegoplanu.
Tymczasemwciągutejpracypojawiłysięnowetrudności,takżeostateczniestra-
ciłwszelkąnadziejędokończeniaswegodzieła2.
NiemniejżywiłKartezjuszprzekonanie,któremuteżpóźniejdałwyrazwprzed-
mowiedoprzekładufrancuskiegoswoichZasadfilozofii,żektokolwiekprzyswoi
sobiezasadyjegofilozofii,tenbędziemógłzichpomocąodkryćwszelkieinnepraw-
dy,zdobyćdoskonałepoznaniecałejfilozofiiiosiągnąćnajwyższyszczytmądro-
ści.Całabowiemfilozofiajestniejakodrzewem,któregokorzeniamijestmetafizyka,
pniemfizyka,agałęziamiwszelkieinnenauki,wpierwszymzaśrzędziemedycy-
na,mechanikaietyka.
Zawszesilniepragnącnauczyćsięrozróżniaćprawdęodfałszu,widziećjasno
sensswoichczynówistąpaćpewnymkrokiemprzezżycie,zmierzałKartezjuszświa-
domieodpoczątkuswojejtwórczościfilozoficznejdozbudowanianiezachwianej
naukiizniejpragnąłrównieżwysnućzasadypostępowanialudzkiego.Wydawało
musię,iżwystarczytylkodobrzesądzić,abydobrzeczynić.Toteżomawiając
wlistachdoksiężniczkiElżbietyzagadnienieżyciaszczęśliwego,zalecałwceluosią-
1Zob.najnowszepolskiewydanie:R.Descartes,Zasadyfilozofii,Kęty2001.[Wszystkieprzypisy
wewstępiepochodząodredakcjininiejszegowydania.]
2CałościowewydaniedziełDescartesazawierakrytycznaedycja:R.Descartes,Oeuvres,opr.
CharlesAdamiPaulTannery,Paryż1974-1983.Tłumaczpowołujesięnawydaniewcześniejsze:
OeuvresdeDescartes,I-XIIIParyż1897-1913wopracowaniutychsamychautorów.Wobuwyda-
niachcyfrarzymskaoznaczatom,arabskastronę.
