Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WStęp
21
dowiedziałosiębowiemtego,czegouczysięrekrutówwewszystkich
armiachświata:żeNapoleonbyłnajwiększymwodzemwszechczasów.
Zuwaginato,żenasimłodzioficerowiestudiowalidziejewielkichwo-
jen,aichdowódcyprzygotowywalisiędotego,abymócichuczyć,po-
dziw,szacunekimiłośćdlacesarza,którybyłzarazemnaczelnymwo-
dzemarmii,przezwyciężyłyzczasemwszystkieinneuczucia.Ichnara-
stającyentuzjazmrozpalałajużnietylesamalegenda,ileto,cobyło
wniejrzeczywisteinamacalne,gdyżsamistarannieprzestudiowali,
badającianalizująckażdąkampanię,każdąoperację,ikażdyorganiza-
cyjnyszczegół.KorespondencjawojskowaNapoleonastałasięichbiblią.
Niepoprzestającnaopublikowanychźródłach,pragnęlidowiedziećsię
zautentycznychdokumentówhistorycznych,wjakisposób,przeprowa-
dzającśmiałemanewryiuderzenia,Napoleonwwarunkachwojennych
szkoliłikarmiłdowodzonąprzezsiebiearmię.Chcieliwiedzieć,napod-
stawiejakichinformacjipodejmowałdecyzjeorazjakorganizowałsłuż-
nafroncieinatyłach.pokażdejzaśnowejpublikacjibyliśmyzmusze-
niprzyznać,żejeśliFrancjazostałapokonana,towłaśniedlatego,że
odstąpiłaodzaleceńcesarza,stosującwzamianinne.
Cześć,jakąmielidlaNapoleonaoficerowie,udzieliłasiętakżeszere-
gowymżołnierzom.Oczyjejbowiemwojennejchwalemożnabyłoim
opowiadać,abypobudzićichdoczynu,jeślinieochwalecesarza?Jaką
armięmożnabyłowskazywaćimjakowzór,jeśliniearmięnapoleońską?
Jakiezwycięstwamoglicelebrować,jeśliniezwycięstwaNapoleona?
Itak,krokpokroku,mocąsamychtylkofaktów,bezżadnegoskoordy-
nowanegodziałania,bezuprzedniegoporozumienia,wewszystkichjed-
nostkacharmii,przezktórejszeregiprzechodziwszakcałynaród,zaczę-
łopojawiaćsięświatełkonadziei.
Malarzescenbatalistycznych,mającybliższyodinnychkontaktzar-
mią,jakopierwsiprzełożyćmielitegorodzajumyśliżołnierzanafrapu-
jąceobrazy.Samemumającdosyćmalowaniaodsiedemnastulatklęsk
owegostraszliwegoroku,pragnęlioniwreszcieodtegosięoderwać,
iskierowalisiękutejniewyczerpanejkrynicychwały,pełnejmalowni-
czychepizodówzudziałemludziikoni,stanowiącychdoskonałymate-
riałdointeresującychkompozycji.Czymyśleliwówczasoczymświęcej?
Nie.przekonalisięjednak,żesumienniewypełniającswezawodowe
powołanieiwykonującwspaniałeobrazyiświetnerysunki,walnieprzy-
czynilisiędonadchodzącegowłaśnieprzełomu.Ichdzieła,reproduko-
wanewniezliczonychilościachegzemplarzy,zdołałyprzemówićdowy-
obraźniogromnejrzeszyludzi,akiedywroku1889naEsplanadzieIn-
walidówotwartodlapublicznościWystawęMinisterstwaWojny,prezen-
towanenaniejpracedopełniłydziełaswegorodzajunawrócenia.
Wtympałacuwspomnień,dziękiinteligentnejinicjatywiekilkuczłon-
kówpewnejkomisji,odktórejministerbezwątpietnianieoczekiwałtak
energicznychdziałań,zgromadzonobowiemwszystkiepamiątkipoge-
nerałachiżołnierzachepokinapoleońskiej.Nadnimizaśunosiłsię,
wszechobecnyinadtowidoczny,obrazNapoleona.Byłtonajczęściej
odwiedzanypawilontargówparyskich.Wlewającsiędońwezbranąfalą,