Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ad.b.1.a.Dwukrotnieprzypominanoduchownym,żeichrównieżobowiązuje
zakazstosowaniainhibicji
1
.
Ad.b.1.b.Innymzarzewiemkonfliktupomiędzyszlachtąaduchowieństwem
byłoodsyłaniesprawwdrodzeapelacjidoRzymu.Zdarzałosiębowiem,żenie-
zadowolonezwynikupostępowaniastronyprocesoweszukałydodatkowychroz-
strzygnięćsądowychnadworzepapieskim.
2
Przenoszeniesporówzkrajowych
sądówkościelnychdoRzymuwiązałosięzkomplikacjamiprawnymiizwiększo-
nymikosztamiprocesu.Przeszkadzałoteższlachcie,gdyżzreguływsprawach,
wktórychjednązestronbyłduchowny,winstancjiapelacyjnejprzegrywała.Powo-
demtegobyłanietylkostronniczośćsądów,alerównieżpodstawarozstrzygnięć,
czyliprawokanoniczne,któreszlachtaznałagorzej,chociażbydlatego,żeumie-
jętnejegostosowaniewymagałopełnegowykształceniaprawniczego
3
.
ŻądaniezniesieniaapelacjidoRzymuporazpierwszyzgłoszonow1536ro-
ku
4
.Ponowionojew1542roku,tymrazempodkreślając,żezakazapelacjipoza
granicekrólestwapowiniendotyczyćwszystkichwyrokówwydanychprzezsądy
duchowne
5
.Proponowanyzakazsformułowanozatemznacznieszerzej,posłowie
chcielibowiem,bydotyczyłonwszystkichsądówdziałającychpozagranicami
Rzeczpospolitej.
PonieważzalikwidacjąapelacjidoRzymupozaszlachtąopowiedziałasiętakże
częśćkleru,formalniezostałyonezakazanewodniesieniudosporówodziedzic-
two
6
.Jednakpomimotejkonstytucjiwpraktyceodwołanianadalfunkcjonowały.
Dlategoteżwlatach1545
7
i1557/8
8
żądanowykonywaniastatutuokortezanach
9
.
Ad.b.2.Szlachtapróbowałarównieżwpływaćnaorzecznictwosądówduchow-
nych.
1
2
Szerzejzob.punkt3.
StronyodwołującesiędoRzymunazywanokortezanami.
3
S.Grodziski,Zdziejówstaropolskiej…,s.197.
4
Z.Wojciechowski,ZygmuntStary…,s.306.
5
Postulattenduchownioprotestowali.A.Dembinską,ZygmuntI…,s.208.
6
Konstytucjaz1543r.wyłączamożliwośćapelacjidoRzymuwsporachodziedzictwo.VL,I,
f.580;Zob.też:VC,T.I/2,s.252–253.
7
Sejmkrakowskiz1545r…,s.294.
8
…Statutprzeciwkortysanomuczyniony,abywedleonegoopisanejsrogości,byliużywanna-
przeciwkotakowym,którzybyuprzejmierzymskiemprawemnakimcowyciskaćchcieli,abo
chcą…,Sejmpiotrkowskiz1547/8r…,s.167.
9
Taknazywanom.in.właśnieosobywnosząceodwołaniadoRzymu.
33
