Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Następnysejmz1572r.jestnierozpoznanyźródłowo,ponieważniezachowa-
łasięjegopełnarelacja.ZprzyczynkówF.Piekosińskiego
1
wynika,żewprzed-
łożonymkrólowiskrypciedomaganosięm.in.uregulowaniaproblemówzwiąza-
nychzdziesięcinami,comogłorównieżobejmowaćprzestrzeganiezakazupozy-
waniaonie.
Ad.a.3.Innapropozycjaposłów,takżezmierzającadoograniczeniadziałalności
sądówduchownych,towprowadzeniesankcjizaniezgodnezwłaściwościąpozwanie
przedtesądy.Takidezyderatszlachtazgłosiłanasejmiez1545r.,żądając,bykarze
podlegalizarównoosoba,którawniosłasprawęnaruszającwłaściwośćsądów,jak
iduchowny,którypomimotozgodziłsięjąrozpatrywać.Posłowieuważali,że
wtakichprzypadkachpowinnosięstosowaćkonstytucjęz1519roku
2
.
Postulattenpowtórzonow1547/8roku
3
,rozszerzającjednakprawodochodze-
niaroszczeńztytułuodpowiedzialnościzapowództwowytoczoneprzedsądemdu-
chownym.Tymrazemposłowieuznali,żepowinnoonoprzysługiwaćzarównobez-
pośrednioposzkodowanemujakiwłaścicielowiziemskiemu,którywtychsprawach
występowałbyjakozastępcaprocesowypodległychmuchłopów.
Ad.b.1.Próbowanotakżeingerowaćwproceduręsadówduchownych,postu-
lującwprowadzeniezakazu:
a.Stosowaniainhibicji
4
;
b.ApelacjidoRzymu.
1
F.Piekosiński,Sejmwalnywarszawski…,s.256.
2
….Ażebynatychmiastwkonstytucyiwymienionezostałysprawy,wiakowychświeccymaią,
aktobyprzeciwkotakowemuprzepisowiświeckąosobę,szlachcicaczynieszlachcica,nieprzy-
zwoiciedosąduduchownegopozwał20grzywienwinyzapłaci,któreStarostamieyscowy
weexekwowaćmabyćobowiązanyTudzieżtakowyprzestępnyduchownystawićsięiodpowie-
dziećwsądziestarościńskimpowinien,podługstatutur.1519.Duchownynawetprawemko-
ścielnemsprawę,dosąduświeckiegonależącą,sądzący,równeykarzepodpadaćpowinien,
Sejmkrakowski1545r…,s.296;VL,I,f.387,Poenacontraevocantesadforumspritualepro
remeresaeculari.Zaznaczyćnależy,żekonstytucjataprzewidywałakarę28,anie20grzy-
wien.Zob.też:VC,T.I/1,s.307.
3
…Aktórybyzduchownychprzeciwtakowemupostanowieniuśmiałczłowiekarycerskiegoiinnego
stanudoprawaasąduduchownegoprzyciągnąć,abytakowywinę28markbyłkaranaprzed
sądemgrodzkim,abybyłwinienodpowiadaćwedlestatutuzroku1519.Sejmpiotrkowski
1547/8r…,s.163.
4
Napodstawietzw.listówinhibicyjnychmonarchazakazywałpozywaniaokreślonejosobyprzed
sądalbowstrzymywałrozpatrzeniesprawynaczasokreślonybądźnie.Zob.J.Sobiech,Przeja-
wystosowaniaprawałaskinaziemiachpolskichdoXVIIIwieku,„ZeszytyNaukoweTowarzy-
stwaDoktorantówUJNaukiSpołeczne”2018,nr23,s.49.
32
