Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Narodowykonserwatyzm...
pojęciankonserwatyzm”nieuchronniedopełniałyobrazogólnejsłabości.Wszystkie
teczynniki—wypadapodkreślić,żeprzezpolitykówobozukonserwatywnego
niedokońcazawinione—tłumaczątakistanrzeczyipozwalająuznaćzanikcałego
ruchuwjegodotychczasowymkształciezanieunikniony.
Wobectakpoważnychproblemówkonserwatyścistanęliprzednieladawy-
zwaniem.Wynikałoononietylkoztrudnościzachowaniadorobkuiodbudowania
dawnejpozycjipolitycznej(cojużwtedyuważanozapraktycznieniemożliwe),
aleprzedewszystkimzkoniecznościwypracowaniawspólnej,choćbyogólnej
koncepcjiruchukonserwatywnegowniepodległejPolsce.Pierwszą,oczywistą
przeszkodąwjejsformułowaniubyłorozproszeniestronnictwkonserwatywnych.
Podziałorganizacyjnybyłzkoleigłębokozakorzenionywpoważnychróżnicach
politycznychiprogramowych,któresprawiły,że
wruchukonserwatywnymokresumiędzywojennegowyróżnićmożnadwagłównenurty,
któreumownienazwiemypaństwowyminarodowym
57
.
Konserwatyścistanęliwięcprzedfundamentalnympytaniemomożliwość
ioptymalnądrogęzjednoczeniawramachtakzidentyfikowanegopodziału.
Nurtnnarodowy”
,zewzględunabliskośćiwielorakiezwiązkizendecją,można
byzakwalifikowaćjakoswoistyprzypadekgraniczny,łączący,aleteżirozdzielający
obozykonserwatystówinarodowców.Bliskośćstanowiskznarodowądemokra-
cjądotyczyłanietylkozagadnieńpolitykibieżącej,wtymdoborusojuszników
istrategiidążeńniepodległościowych.Podobniedefiniowanotakżepodstawowe
znaczenianaroduipaństwa,wrazzewszystkimiichkonsekwencjami.Również
rolareligiiizbliżonekoncepcjeustrojoweskracałydrogędopolitycznego,aleteż
programowegosojuszu.Niemniejistotnepozostałyjednakróżnice,któresprawiły,
żenurtnarodowo-konserwatywnyzachowałswąodrębnośćwobecruchunaro-
dowo-demokratycznego.Dziękinim,dziękiswejspecyficeicorazbardziejskry-
stalizowanejtożsamości,zasłużyłtakżenaodróżnienieodkonserwatystówinnych
proweniencji.Teróżnice,słabowszakżepoznaneiopisane,wymagajądalszego
57
DudekA.,Konserwatyzm…,s.31.
–54–
