Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I0Zagadnieniaogólne
związekjęzykaimyślenia-azwłaszcza-współistnienieiprzenikaniesię
językaikultury[por.Mańczyk1982;Bytniewski1989].
Autoramipierwszejpolskiejdefinicjijęzykowegoobrazuświata(JOS)
15
sąJ.BartmińskiiR.Tokarski,którzyokreślajągojakoflzespółsądówmniej
lubbardziejutrwalonychwjęzyku,zawartychwznaczeniachwyrazówlub
przezteznaczeniaimplikowanych,któryorzekaocechachisposobachistnie-
niaobiektówświatapozajęzykowego”[Bartmiński,Tokarski1986:72].Jakpo
bliskotrzydziestulatachzauważajedenzautorówzacytowanejdefinicji:flcha-
rakteryzujejąjeszczewieleniedostatków.Przedewszystkimjestonazdecydo-
wanieleksykocentryczna,gdyżzjednejstronypomijaspetryfikowanefakty
gramatyczne(ś),zdrugiejzaś-praktycznieniewielemówiotekstach”[To-
karski2013:315].Jednakże-cobardzoistotne-definicjatastanowiłapunkt
wyjściaizainicjowałakolejneujęciaproblematykijęzykowegoobrazuświata
wpolskichbadaniachlingwistycznych.
Wielepracztegozakresuwyszłospodpiórajęzykoznawcówflskupionych
wkręguwrocławsko-lubelskiego-awłaściwieogólnopolskiego-konwersato-
rium»Językakultura«”[Bartmiński2007:7].Wramachlubelskiejflczerwonej
serii”wroku1990ukazałsięzaśtompodtytułemJęzykowyobrazświata.Zna-
lazłsięwnimm.in.artykułR.Grzegorczykowej,wktórymautorkazamieści-
łaswojąpropozycjęrozumieniaJOS.Wedługniejjesttoflstrukturapojęciowa
utrwalona(zakrzepła)wsystemiedanegojęzyka,awięcjegowłaściwościach
gramatycznychileksykalnych(znaczeniachwyrazówiichłączliwości),reali-
zującasię,jakwszystkowjęzyku,zapomocątekstów(wypowiedzi)”[Grze-
gorczykowa1990:43].Wtymujęciuzostaławięczaakcentowanazarównorola
leksyki,jakiznaczeniegramatykioraztekstów.Wewspomnianymartykule
autorkawypowiadasięjednakjeszczezawydzieleniemobszarutekstowego
jakospecyficznegoobszarubadańipostulujezachowanieterminuJOSjedy-
niedlafaktówsystemowych.DzisiejszekoncepcjeJOSodchodzązaśodtrak-
towaniaobrazuświatajakoflzakrzepłegowsystemiejęzyka”
,statycznegokon-
struktu;zwracająsiękudynamicznym,wielokierunkowymrealizacjomtek-
stowym,które-wzestawieniuzdanymileksykograficznymi-ujawniająre-
gularnościokreślonychkonceptualizacjijęzykowych.
15
Należytuodnotowaćwystąpienieterminufljęzykowyobrazświata”orazpierwsząpróbę
zdefiniowaniagowewcześniejszym–encyklopedycznym–ujęciu,wartykulehasłowymW.Pi-
sarka:flJęzykowyobrazświata,czyliobrazodbitywdanymjęzykunarodowym,nieodpowiada
ściślerzeczywistemuobrazowi,odkrywanemuprzeznaukę”
,zamieszczonymwEncyklopedii
wiedzyojęzykupolskim[Pisarek1978:143].
