Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wytrzymałymspoiwemniżprzywiązanie
doponadnarodowegoimperium.
Wszystkotonieprawda,odpowiadalirewizjoniści,
skupieniwokółmuzeumpierwszejwojnywPéronne:
nawetżołnierzefrancuscy,skądinądwsłużbie
nowoczesnegopaństwanarodowego,poszlibydodomu
natychmiast,gdybynieprzymus,podktórymprzez
czterylatasięznajdowali.Tenspórtrwadodziś.
Dominująceobecnieujęciedowodzi,żeprawda
rzeczywiścieleży–czasami–pośrodku.
Endurance
,termin,któryprzekładamynapolskijako
wytrzymałość,wytrwałość,cierpliwość,wydajesię
najbliższyokopowejrzeczywistości.Żołnierze
nawszystkichfrontachbywalipełnientuzjazmu,bywali
takżepoddaniterrorowidowódców,żandarmerii
isądówpolowych.Naogółjednakgodzilisiępoprostu
znowymiwarunkamiżycia.Wiedzieli,żealternatywy
brakizgrubszasumienniewykonywaliswoje
obowiązki–bezentuzjazmu,aletakżebez
bezpośredniegoprzymusu2.
Cywileteżumierali,strajkowali,chorowali
igłodowaliniedlasprawynarodowej–jakczęsto
tłumaczyłyichgehennęhistoriografiepo1918roku
–tylkopoprostudlatego,żezabrakłoimjedzenia,
opału,środkówhigienicznychilekarstw.Cozazwyczaj
niewynikałozeszczególniekrwiożerczejpolityki
okupanta,boniedostatekiryzykorozkładałysię
zadziwiającorównomiernienaludnośćterenów
podbitychiwspółobywatelinazapleczufrontu.Toteż
aspektzapomniany,bood1918rokuwszystkie
historiografiestarałysięudowadniaćwyjątkowość
własnychstrat,poniesionychwskutekszczególnie
destrukcyjnej,rabunkowejibezwzględnejpolityki
okupanta.
Autorzyostrożnieoperująliczbami.Statystyki
sączęstorozbieżne.Wieledanychpojawiającychsię
wliteraturzejestewidentnienieprawdziwych,amimo
tosąprzedrukowywanezpublikacjistarszychtylko
dlatego,żenikomuniechciałosię(lubnieudało,
