Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Współczesnebadaniazzakresusocjolingwistykiisocjologiijęzykazwra-
cająuwagęnaspołeczno-polityczneaspektynadawanianazwodnoszącychsię
domiejscowościiobiektówgeograficznychorazzmiantychnazw.Zaczęto
stopniowoodchodzićodczystojęzykoznawczychanalizichpochodzeniana
rzeczbadańnadspołecznymimechanizmaminazewniczymi.Wramachtych
badańprzywiązujesięobecnieuwagędowpływupolityki,ideologiiizmian
ustrojowychorazdoznaczeń(wartości),jakieposzczególnenazwymogą
miećzarównodladominującejwiększości,jakigrupzmarginalizowanych
(Rose-Redwood,Alderman,Azaryahu2010:454-456).Wewspółczesnych
badaniachnazewniczych,zdaniemAndrzejaCzernego,autorawybitnejpracy
oteoriinazwgeograficznych,nastąpiłoodejścieodtraktowanianazwjako
rodzajunpasywnychartefaktów”zapisanychwdokumentachinamapach-
postrzegasięjejakonsymboliczneteksty”,zawierająceróżnorodnewpływy
kultur(języków)narodowychiideologiipolitycznych(Czerny2011:99-100).
Jesttotematyka,którabyłaoddawnaobecnawpolskichnaukachspołecz-
nych,zwłaszczawetnografiiisocjologii(Wójcik2015a:156).Wartotutaj
wspomniećodokonaniachbadawczychJanaStanisławaBystronia(1892-
1964),zajmującegosięhistoriąiewolucjąnazwpolskichgrupplemiennych
ilokalnychorazimioninazwisk(Bystroń1927,1938,1980,1993)iKazimierza
Moszyńskiego(1887-1959),zajmującegosięklasyfikacjąnazwmiejscowych
wfundamentalnejpracyokulturzeludowejSłowian(2010).Ohumani-
stycznym(kulturalistycznym)rozumieniuprzestrzeniinwartościachprze-
strzennych”pisałFlorianZnanieckiwswoimartykuleopodstawachekologii
ludzkiejopublikowanymwkońculattrzydziestychubiegłegowieku(1938;
por.Majer2010:55-57;Lisiecki2015).
Wokresiepowojennympowrótdotejtematykijestzwiązanyprzede
wszystkimznazwiskiemAleksandraWallisa,którynazwamiisymbolami
orazszerzej,nszatąinformacyjną”przestrzenimiastazajmowałsięjużod
lat60.XXw.(Wallis1967,1979,1990),iBohdanaJałowieckiego,zajmują-
cegosięodczytywaniemprzestrzenimiejskiejizawartyminiejprzekazami
pamięci(Jałowiecki1985,2011).Szerszezainteresowaniepolskichsocjologów
zmianaminazwisymbolicznąwaloryzacjąprzestrzeni,główniemiejskiej,
pojawiłosięnapoczątkulatdziewięćdziesiątychXXw.podemokratycznym
przełomieustrojowym(m.in.Libura1990:50-54,196-203;Zieliński1994;
Hałas2004;Jałowiecki,Szczepański2006:395-405;Kaltenberg-Kwiatkowska
2011;Różycki2017;Wysmułek2019).
Rozważaniazawartewtejksiążcekoncentrująsięjednaknaszczególnej
iraczejwąskiejczęściproblematykinazewniczejwnaszymkraju-nazagad-
nieniachzwiązanychzwprowadzaniemdodatkowychnazwmiejscowości
wjęzykachmniejszościnarodowychijęzykuregionalnym.Zajmujęsiętu
głównieobecnościądodatkowychnazwnaoficjalnychznakachdrogowych
oznaczającychkierunekinazwęmiejscowości(patrzfot.1a-c).Znakitemają
10
