Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
językapolskiego[np.Pepłowski1974]lubnajejtle[np.Habrajska1995].Do
nielicznychnależąte,któreprezentująmateriałgwarowy[zob.Sajewicz2002;
Sierociuk1996;Szczepankowska1998].Najczęściejstanowiąoneopissłowo-
twórczylubleksykalno-słowotwórczynazwzaliczanychdoszerokopojmowanej
kategoriiosobowychsubiektóworaznazwmiejsc.Niemanatomiastprac
zajmującychsięsłowotwórstwemfunkcjonującychwgwarachnazwśrodków
czynności.Wprawdzieinformacjenatematbudowysłowotwórczejgwarowych
nazwoznaczeniuinstrumentalnymznajdujemywdotychczasowychopracowa-
niachposzczególnychgwarlubichzespołów,alesątodanefragmentaryczne,
częstobardzoogólnikowe,pojawiającesięnajczęściejprzyokazjiszerszych
analizsłowotwórczychlubmonografiigwarowych.
Wopisiemateriaługwarowegowykorzystywanoosiągnięciasłowotwórstwa
językaogólnopolskiego,stosującprzyjętąwdanymczasieterminologię,kryteria
klasyfikacjiisystematyzacjiderywatów.
Wmonografiachgwarowych,wcałościlubtylkowczęścipodejmujących
zagadnieniesłowotwórstwagwarowego,wktórychautorzyprzyjęlikategorię
słowotwórcząjakonadrzędnąwsystematycederywatów,najczęściejstosowano
klasyfikacjęzaproponowanąprzezWitoldaDoroszewskiego[1946;1963],
opartąnakategoriachczęścimowypodstawsłowotwórczychistosunkach
syntaktycznych,zachodzącychmiędzyskładnikamiderywatu.Tęklasyfikację
wykorzystałPiotrBąkdoprzedstawieniasłowotwórczegosystemugwaryokolic
Kramska[1968]orazJadwigaChludzińska-ŚwiąteckawpracyzobszaruWarmii
iMazur[1972].Autorzyumieścilinazwynarzędziwformacjachpodmiotowych
czynnych,oboknazwwykonawcówczynności,zuwaginazbieżnośćznaczenia
strukturalnegotychdwukategorii.Wielederywatówoleksykalnymznaczeniu
środkaczynnościzostałotymsamymzaklasyfikowanychdoinnychkategorii,
takichjaknominaagentis,np.sworzeń
2‘gwóźdźłączącytyłwozuzprzodem,,
mlon‘częśćżaren,,podpierka‘podpórka,,budnik‘budzik,[Chludzińska-
-Świątecka1972,s.166–169],tWumńik‘tłumikuinstrumentów,[Bąk1962,
s.77]czyteżdobiernychnominaobiecti:targlica‘narzędziedołowieniaryb,,
powijacz‘powijak,,zawiązak‘sznurowadło,[Chludzińska-Świątecka1972,
s.181].Wyodrębnionorównieżodrzeczownikowenominainstrumentinp.
dołownik,wątornik,nosówka‘chusteczkadonosa,[Chludzińska-Świątecka
1972,s.205].
Wpracach,którychautorzywukładziemateriałuuznalinadrzędnośćtypu
słowotwórczegonadkategoriąsemantyczną,wzbiorzederywatówcharaktery-
zującychsiętymsamymwykładnikiemformalnym,wskazywaliformacjeotym
samymznaczeniu.TakuczyniliWalentyDobrzyński[1967]orazPiotrGołąb
2Przykładyderywatów,pochodzącezgwarinnychniżbadaneorazjęzykaogólnopolskiego,
wyekscerpowanezpublikowanychmonografiiorazźródełleksykograficznych,nieznalazłysię
wdołączonymdopracyWykaziewyrazówobjętychinterpretacjąsłowotwórczą(zob.s.313–329).
