Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wneoliberalnejwizjiświatasprawajestjasna:odkilkulatżyjemy
werzeglobalizacji,pełnegootwarciagranicnawędrówkętowarówikapi-
tału,nieograniczonejkomunikacjimiędzyludźmi…Neoliberalniorędowni-
cyglobalizacjigotowisąprzyznać,żemogąsięzniąwiązaćpewneprzej-
ścioweproblemyadaptacyjne,jednocześniezapewniająnas,żeostatecznie
musisięonaskończyćdobrze,obiecujenambowiemświetlanąprzyszłość
dziękioptymalnemuzgraniuprzejawówludzkiejdziałalnościnawreszcie
zjednoczonymglobalnymrynku,gwarantującympokojowycharaktersto-
sunkówmiędzyludzkich3.Wwizjitejjednostka-obywatelpaństwademo-
kratycznego-poddawanajestpraktykomkapitalistycznymzmierzającym
dowytworzeniajednorodnejprzestrzenispołecznej,podporządkowanej
monistycznejlogicerynkowej,wktórejniemamiejscanatożsamośćinną
niżzorientowanynaprywatnecelehomooeconomicus4.Totypczłowieka,
którywswoimpostępowaniukierujesięchłodnąkalkulacjąwłasnegointe-
resu,potrafiącyprzeliczyćkażdąsytuacjęnakorzyścizniejwypływające5.
Procesyglobalizacyjnespowodowałyzwłaszczazmianęwdefiniowaniu
pojęciapaństwanarodowego,cobyłoprzyczynkiemdootwarciadyskursu
nadobywatelskością,awkonsekwencjinadzadaniamiedukacjiobywatel-
skiej.E.Wnuk-Lipińskipodkreśla,że:„Jednązparadoksalnychkonse-
kwencjiglobalizacjijestzawężeniemożliwościfunkcjonowaniajednostek
ludzkichwrolachobywateli.Jeżelibowiemcorazwiększyzasóbdecyzji
oznaczeniużyciowym»przepływa«zpoziomunarodowejpoliarchiina
poziomglobalny,torolaobywatela,wynikającazprzynależnościdookre-
ślonejpoliarchii,stajesięcorazbardziejwyzutazistotnychtreściicoraz
bardziejfasadowa”6.Skororolaobywatelajestwewspółczesnychspołe-
czeństwachdemokratycznychminimalizowana,tojakicelpełniwtakim
społeczeństwieedukacjaobywatelska?Jejgłównymzadaniempowinnabyć
emancypacjaiformowaniejednostek,któreniebędą„dopasowywaćsię”do
istniejącegospołeczeństwa,alektóredziękistymulacjiwłasnegozapału,
wyobraźniiintelektubędąwstaniezakwestionowaćsiłyspołeczne,poli-
tyczneiekonomiczneciążącenadichżyciem7.Taniebagatelnarola,jaką
możepełnićedukacjaobywatelska,nieuciekłauwadzezwolennikówideo-
___
___
___
___
___
_
3A.Bihr,Nowomowaneoliberalna,KsiążkaiPrasa,Warszawa2008,s.150.
4M.Lewartowska-Zychowicz,Homoliberalisjakoprojektedukacyjny.Odemancypacjido
funkcjonalności,Impuls,Kraków2010,s.238.
5E.Potulicka,Wolnyrynekedukacyjnyazagrożeniadlademokracji,(w:)E.Potulicka,J.Rut-
kowiak,Neoliberalneuwikłaniaedukacji,Impuls,Kraków2010,s.102.
6E.Wnuk-Lipiński,Światmiędzyepoki.Globalizacja,demokracja,państwonarodowe,Znak,
Kraków2004,s.103.
7H.A.Giroux,Teoriakrytycznairacjonalnośćwedukacjiobywatelskiej,(w:)H.A.Giroux,
L.Witkowski,Edukacjaisferapubliczna.Ideeidoświadczeniapedagogikiradykalnej,Impuls,Kra-
ków2010,s.182.
8
