Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Seniorjakoświadekwpostępowaniukarnymicywilnym
Senior.GkoświGdekwpostępowGniUkGrnymicywilnym
Seniormożewtokupostępowaniasądowego,zarównokarnego,jakicywilnego,
występowaćwcharakterzeświadka.Nietylkobowiemosobapokrzywdzonajestco
dozasadyświadkiemprzestępstwa,alemogąnimibyćtakżeinneosoby,którecoś
widziały,cośsłyszały,cokolwiekwiedząwsprawieitd.Wprzypadkupostępowania
karnegokażdaosobawezwanawcharakterzeświadkamaobowiązekstawićsięizło-
żyćzeznania(art.177§1k.p.k.),przyczymprzesłuchanieświadkamożenastąpić
przyużyciuurządzeńtechnicznychumożliwiającychprzeprowadzenietejczynności
naodległość,zjednoczesnymbezpośrednimprzekazemobrazuidźwięku.Nadto
świadka,któryniemożesięstawićnawezwaniezpowoduchoroby,kalectwalub
innejniedającejsiępokonaćprzeszkody,możnaprzesłuchaćwmiejscujegopobytu
(art.177§2k.p.k.).Coistotne,gdyświadekobawiasięoskarżonego,boisięprzynim
zeznawać,wówczaspowinienówfaktzasygnalizowaćsądowi(napiśmiepootrzy-
maniuwezwaniadostawieniasięwsądziewcharakterzeświadkabądźnp.ustnie
narozprawie)przedskładaniemzeznań.Wówczasprzewodniczącyrozprawiesędzia
postwierdzeniu,żeobecnośćoskarżonegomogłabyoddziaływaćkrępująconaze-
znaniaświadka,możezarządzić,abynaczasprzesłuchaniadanejosobyoskarżony
opuściłsalęsądową(art.390§2k.p.k.).Istotątakiegorozwiązaniajest,byświadek
miałmożliwośćswobodnegowypowiedzeniasięwtrakcieskładaniazeznań.Wpo-
stępowaniukarnym,jeżeliistniejewątpliwośćcodostanupsychicznegoświadka,
jegostanurozwojuumysłowego,zdolnościpostrzeganialubodtwarzaniaprzezniego
postrzeżeń,sądlubprokuratormożezarządzićprzesłuchanieświadkazudziałem
biegłegolekarzalubbiegłegopsychologa,aświadekniemożesiętemusprzeciwić
(art.192§2k.p.k.).
Równieżwpostępowaniucywilnymniktniemaprawaodmówićzeznań
wcharakterzeświadka,codozasady,zwyjątkiemmałżonkówstron,ichwstępnych,
zstępnychirodzeństwaorazpowinowatychwtejsamejliniilubstopniu,jakrównież
osóbpozostającychzestronamiwstosunkuprzysposobienia(art.261§1k.p.c.),przy
czymprawoodmowyzeznańtrwapoustaniumałżeństwalubrozwiązaniustosunku
przysposobienia.Jednocześniewk.p.c.zawartokatalogpodmiotówzwolnionychod
obowiązkustawieniasięnawezwaniesąduizłożeniazeznań,adotyczytonp.osób
niezdolnychdospostrzeganialubkomunikowaniaswychspostrzeżeń(art.259pkt1
k.p.c.),przyczymowaniezdolnośćdobyciaświadkiempowinnabyćfaktycznaiak-
tualnawczasiekoniecznościskładaniazeznańprzedsądem[51].Jeżelisądpoweź-
miewątpliwośćcodozdolnościspostrzeganialubkomunikowaniaspostrzeżeńprzez
świadka,możezarządzićprzesłuchaniegozudziałembiegłegolekarzalubpsycholo-
ga,aświadek,podobniejakwpostępowaniukarnym,niemożesiętemusprzeciwić
(art.2721k.p.c.).Takżewpostępowaniucywilnymświadka,któryniemożesięstawić
nawezwaniezpowoduchoroby,niepełnosprawnościlubinnejniedającejsięusunąć
43
