Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1020Mózgspołecznyszarańczypustynnej
3
1.2
Mózgspołecznyszarańczypustynnej
Gatunkispołecznesątakokreślanewłaśniedlatego,żeczęstokontak-
tująsięzinnymiosobnikamiswojegogatunku,bykształtowaćstruktury
(czyliwzorcewzajemnychkontaktów,jakłączeniesięwpary,więźmatka–
dzieckoczygrupy)wykraczającepozasamąjednostkę.Częstekontakty
zosobnikamiwłasnegogatunkurodzązłożoność,wymagania,wyzwania,
zagrożenia,możliwościikorzyściniespotykaneugatunkówniespołecz-
nych.Wrezultaciemózgnietylkojestpodstawąprocesówistrukturspo-
łecznych,aleteprocesyistrukturymogązwrotniewpływaćnajegofunk-
cjeistruktury.Zakładasię,żeteoddziaływaniazachodząnaprzestrzeni
pokoleńwprocesachewolucyjnych,chociażbywwynikudoborunatural-
nego.Alewpływśrodowiskaspołecznegonastrukturyifunkcjemózgu
dajesięteżzaobserwowaćnaprzestrzeniżyciajednostki.
Wkażdejchwilipojedynczyosobnikgatunkuspołecznegomożezaj-
mowaćżnepozycjenakontinuumintegracjaspołeczna(zdrowerela-
cjespołeczneiwięzi)izolacjaspołeczna(np.wykluczenie,zaniedby-
wanie).Miejsceosobnikanatymkontinuummożnabadaćwżnym
czasiewwarunkachnaturalnychlubmanipulowaćnimeksperymen-
talniewlaboratoriumwceluokreśleniazależnościprzyczynowo-skut-
kowychkontekstuspołecznego.Badaniawykazały,żemiejsceosobnika
natymkontinuummożewpływaćnastrukturyifunkcjejegomózgu5.
Przeanalizujemytozagadnieniewrozdziale2,aleterazprzyjrzyjmysię
szarańczypustynnej(Schistocercagregaria)dobrzeilustrującejopisywane
zjawisko(ryc.1.1).
SzarańczapustynnawystępujewAfryce,AzjiinaBliskimWschodzie.
Tożarłocznyowadpochłaniającydziennietylepożywienia,ilesamważy.
Żywisięowocami,liśćmi,nasionami,kwiatami,łodygami,korąipędami.
Dziennespożyciejednegoosobnikawynosi2gramyijestnieistotne,ale
kiedyteszybkolatająceowadyzorganizująsięwchmaryliczącenawet
50miliardówosobników,potrafiądzienniezjeść200tonpokarmu.Chmary
szarańczypustynnejcałewiekiniszczyłyplonyisprowadzałygłód.
Tym,coczyniszarańczępustynnąwyjątkowointeresującą,jestfakt,
żepotrafionawielokrotnieprzechodzićodsamotniczegotrybużyciado
trybustadnego.Fazasamotniczajestbardziejtypowaiwtymczasieosob-
nikiunikająspotkańzprzedstawicielamiwłasnegogatunku.Wszczegól-
nychwarunkach(stymulacjadotworzeniachmary)szarańczaprzechodzi
zfazysolitarnejdostadnejiwtedymózgitychowadówrosnąookoło30%